Bakan Fidan, Türkiye-ASEAN Sektörel Diyalog Paydaşlığı Yedinci Üçlü Toplantısı nedeniyle bulunduğu Malezya’nın başşehri Kuala Lumpur’da, Bernama TV’nin sorularını yanıtladı ve değerlendirmelerde bulundu.
Malezya ve Türkiye ortasındaki ilgilerin tarihi olarak son derece güçlü ve sağlam ilgiler olduğunu vurgulayan Fidan, iki millet ortasında parçalanmayacak bağların olduğunu söyledi.
Hakan Fidan, bu güçlü bağları kullanmalarının ve her alanda işbirliklerini geliştirmelerinin kendilerinin vazifesi olduğunu lisana getirdi.
Liderler ortası diplomasinin de son derece değerli olduğunu vurgulayan Bakan Fidan, iki ülke başkanlarının çok yakın ilgilere sahip olduğunu ve bu nedenle de güçlü bağlarının olduğunu tabir etti.
Fidan, önderlerin yakın bağının dışişleri bakanları olarak gündemlerini sürdürmeleri açısından temel sağladığını belirtti.
Türkiye-Malezya işbirliğini geliştirmek için yapılabilecek birçok şeyin olduğunu vurgulayan Fidan teknoloji, ticaret, savunma endüstrisi ve eğitim alanlarında birlikte hareket edebilecekleri birçok alanın olduğunu söyledi.
“En yakın gayemiz 10 milyar dolar”
Dışişleri Bakanı Fidan, iki ülke ortasındaki ticaret hacminin dostluğu yansıtmayan bir düzeyde olduğunu belirterek “5 milyar Amerikan dolarını yeni geçtik ve en yakın gayemiz aslında 10 milyar Amerikan doları olacaktır. Bu, bizim çok ağır çalıştığımız bir alan.” sözlerini kullandı.
ASEAN’ın kendileri için son derece değerli bir platform olduğunu vurgulayan Fidan, “ASEAN bizim için son derece değerli bir coğrafya. Malezya da çok değerli bir ülke, ASEAN üyesi olarak… ve bizim birlikte çalışmamız ve bağlantılarımızı bu çerçevede geliştirmemiz çok değerli.” değerlendirmesini yaptı.
“10 milyar dolar amacı için belli bir vakit çizelgesi var mı?” sorusu üzerine Fidan, “Eğer Cumhurbaşkanı (Recep Tayyip) Erdoğan’ı tanıyorsanız tek bir vakit çizelgesi vardır, o da dün. Yani bugün bile değil. Yani bu 10 milyar dolara dün ulaşmış olmalıydık Cumhurbaşkanı Erdoğan’a nazaran. Bu bize durumun ne kadar acil olduğunu gösteriyor ve bizim bunu geliştirmemiz için ve ticareti artırmamız için ne kadar uygun bir ortam olduğunu ortaya koyuyor.” tabirlerine yer verdi.
Bakan Fidan, her iki ülkedeki yatırımcı ve iş insanlarının farkındalığını artırmaları gerektiğini belirterek Malezya’nın ticaret ve yatırım konusunda bilhassa teknoloji ve mikroelektronik alanlarında rekabetçi avantajının olduğunu ve bundan faydalanmak istediklerini söyledi.
Türk savunma endüstrisi ve savunma endüstrisi şirketlerinin buradaki fırsatlardan yararlanmak istediklerini kaydeden Fidan hem klasik hem de yenilenebilir güç kaynakları açısından iki ülkedeki şirketlerin üçüncü ülkelerde yapabileceği çok şey olduğunu lisana getirdi.
“Türk iş adamları ve yatırımcılar ASEAN ülkelerindeki yatırımlarını artırıyor”
ASEAN Sektörel Diyalog Ortağı olarak planlarının sorulması üzerine Fidan, burada büyük bir gündemlerinin olduğunu, her iki taraf için de fırsatları ortaya çıkarmak için burada olduklarını belirtti.
Bakan Fidan, “Özellikle Türk iş adamları ve yatırımcılar bilhassa de son birkaç yılda, angajmanlarını ve ASEAN ülkelerindeki yatırımlarını artırıyor. Bu bizim için çok kıymetli bir artı.” değerlendirmesini yaptı.
İki ülke halkları ortasındaki etkileşimin arttığını, Türk vatandaşlarının ASEAN ülkelerine ağır ilgi gösterdiğini kaydeden Fidan, bu ülkelerden de Türkiye’ye turistik ve eğitim gayeli ziyaretler yapıldığını söyledi.
Fidan, Türkiye’nin ASEAN ile uzun periyotlu ilgisini nasıl değerlendirdiklerinin sorulması üzerine, bu ilgiyi olumlu bir gündemle sürdürdüklerini, bunun kendilerine büyük bir dayanak verdiğini vurguladı.
Savunma endüstrisi, güç, teknoloji üzere birçok farklı alanda yatırım imkanı olduğuna vurgu yapan Fidan, “Çünkü Türkiye son derece değerli, sağlam bir temel oluşturdu savunma endüstrisinde. Zira bölgemiz sahiden problemli bir bölge. Kendimizi savunmak durumunda kaldık. Burası ise ASEAN bölgesi ise çoklukla daha barışçıl bağların olduğu bir bölge. Tahminen bu manada çok fazla savunma endüstrinin geliştirmesine gerek kalmadı. Bu manada birbirimizi tamamlayabiliriz.” sözlerini kullandı.
“Gazze insanlık ve Müslümanlar için büyük başarısızlık”
Gazze’ye insani yardım ve Gazze’nin tekrar inşası konusunda Türkiye ve Malezya’nın somut olarak ne yapabileceklerine ait soruya Fidan, “Maalesef Gazze’de devam eden soykırım hakikaten içimizi yakan bir gelişme. ve hiçbir vakit unutamayacağımız olaylar, çok acı olaylar yaşanıyor hepimiz için. ve insanlık açısından çok büyük bir başarısızlık genel olarak, lakin tıpkı vakitte bilhassa de Müslümanlar için büyük bir başarısızlık.” cevabını verdi.
Fidan, Türkiye ve Malezya’nın Gazze konusunda makul sorumluluklara sahip olduğunu belirterek Malezya Başbakanı Enver İbrahim’in baskı altındaki, zulme uğrayan Filistinliler ve işgal edilmiş Filistin topraklarıyla ilgili olarak sesini yükselttiğini bildiklerini kaydetti.
Bu mevzuda yakın bir işbirliği içerisinde omuz omuza hareket etmeleri gerektiğini vurgulayan Fidan, “Çünkü şayet bu çeşit bir barbarlık karşısında bir ortaya gelmezsek, bir gün gelip bu bizi de bulabilir.” dedi.
Fidan, Gazze’ye insani yardım sağlanması konusunda koordine baskının değerli olduğuna işaret ederek “Çünkü 2 milyon Gazze vatandaşı şu anda esir alınmış durumda ve Gazze güya bir toplama kampı üzere. (Gazze) İkinci Dünya Savaşı’ndan kalma bir toplama kampını andırıyor. Buradaki Filistin halkı taammüden aç bırakılıyor ve kuvvetli şartlara maruz bırakılıyor. Bütün bunlar hepimizin gözü önünde gerçekleşiyor. Bunun devam etmesine müsaade veremeyiz.” sözlerini kullandı.
“Trump yönetimiyle açık ve dürüst bir diyalog sürdürdüğünüzde birlikte yapabileceğiniz çok şey var”
Diplomasinin Batılı ülkeler ve bilhassa ABD ile ilgili olarak makul gündemleri ön plana çıkarma açısından çok kıymetli bir rol oynadığını kaydeden Fidan, “Özellikle (ABD) Lider (Donald) Trump’la münasebetler açısından bakıldığında bizim tecrübemiz şu, Trump yönetimiyle açık ve dürüst bir diyalog sürdürdüğünüzde, birlikte yapabileceğiniz çok şey var. Bizim Türkiye olarak tecrübemiz bunu gösteriyor.” sözlerine yer verdi.
Fidan, Malezya yahut Endonezya üzere ülkelerin arabuluculuk ve çatışmalara diplomatik tahliller bulma konusundaki sürece nasıl dahil edilebileceğine ait soruyu, “Daha evvel belirttiğim üzere bölgemizin kendine has özellikleri nedeniyle aslında çok da fazla seçeneğiniz yok. Zira ya çatışacaksınız ya da bir arabuluculuk gerçekleşecek. Bu manada arabuluculuk yalnızca bizim çıkarımıza değil ancak tıpkı vakitte bölgede sorumlu bir ülke olarak bizim bölgesel manada da bir sorumluluğumuz bu.” halinde cevapladı.
Arabuluculuk
Fidan, bunun dışında farklı bölgelerde de arabuluculuk konusunda çok katkılarının olduğunu belirterek arabuluculuğun çok değerli bir diplomasi aracı olduğunu lisana getirdi.
Türkiye’nin bulunduğu bölgedeki sorunlara değinen Fidan; Suriye, Irak, İran ve bu ülkelerin hepsinin hem ülke içinde hem ülke dışında, global manada sorunlarının olduğunu ve çok karmaşık bir dizi sorunun bu bölgede yaşandığını ve bütün bunların da Türkiye’nin üstünde etkileri olduğunu söyledi.
Dışişleri Bakanı Fidan, şöyle devam etti:
“Dolayısıyla evvel belirlemeniz, incelemeniz ve spesifik birtakım diplomatik metodolojileri kullanmanız lazım her cins sorun için. Münasebetiyle bu stratejiyi uygulamaya başlamanız gerekiyor ve burada maksat şu; öncelikle diplomatik tahlilleri bulabilmek, bütün mevcut problemlere… Bunu yapabilmek için de şeffaf olmanız gerekiyor. Öteki tarafa bir sempati duymanız gerekiyor ve Cumhurbaşkanımız daima şunu söylüyor: Her tahlilin kesinlikle kazan-kazan tahlili olması gerekiyor. Yalnızca kendinizi düşünemezsiniz her vakit. Diplomasi gerçekleştirdiğinizde tıpkı vakitte öbür tarafın çıkarlarına da odaklanmanız gerekiyor. Aksi takdirde bu, gerçek bir tahlil ve diplomasi olamaz.”
“Her milletlerarası sistem zafer kazanan taraflar tarafından kurgulanıyor”
Küresel sistemin varoluşsal sorunlar yaşadığını vurgulayan Fidan, dünyanın rastgele bir noktasında bir sorun olduğunda memleketler arası sistem içerisinde bu sorunun kesinlikle herkesi makus tarafta etkilediğini söyledi.
Fidan, mevcut milletlerarası sistemin İkinci Dünya Savaşı’ndan çabucak sonra kurgulanan bir sistem olduğunu hatırlatarak o devirde 55 ulus devletin olduğunu, halihazırda ise Birleşmiş Milletler’e (BM) kayıtlı 193 ulus devletin olduğunu lisana getirdi.
Fidan, şöyle devam etti:
“Eğer niyetiniz bir egemenlik kurmaksa memleketler arası sistem üzerinde hâkim olmak istiyorsanız ve yalnızca kendiniz için bir ortam yaratmaya çalışıyorsanız bu, diğer bir gündem ancak şayet sizin niyetiniz ve siyasetiniz milletlerarası sistemin herkese eşit ve adil davrandığı bir sistem haline gelmesini sağlamaksa, kimsenin geride kalmadığı bir sistem yaratmaksa o vakit sistem diğerlerine da yardımcı olabiliyor. Maalesef her milletlerarası sisteme baktığımızda tarih boyunca geliştirilen bütün milletlerarası sistem yapılarına baktığımızda bu yapıların zafer kazanan taraflar tarafından kurgulandığını görüyoruz. Hasebiyle doğal olarak bu sistemler zafer kazanan tarafların çıkarlarına hizmet ediyor. Lakin bunu her gördüğümüzde bu sistemlerin kısıtlı bir raf ömrü olduğunu görüyoruz.”
Türkiye olarak, “Sadece kazananların bakış açısını değil de kimsenin geride kalmadığı ve bu sisteme dahil olduğu bir sistem haline nasıl dönüştürebilir?” sorusuna tahlil aradıklarını belirten Fidan, bunun Türkiye’nin dış siyaset misyonunun temeli olduğunu belirtti.
Hakan Fidan, mevcut sistem içerisinde kimsenin rekabetçi avantajından vazgeçmek istemediğini gördüklerini belirterek “Gerek veto yetkisi olsun gerek Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulunda bir daimi üye olsunlar. Bunlar güya onlara baştan verilmiş haklar üzere görünüyor ve kimse bundan vazgeçmek istemiyor fakat bu haklar da milletlerarası toplumun geri kalanının çıkarının aleyhine hareket ediyor. Dürüst olmak gerekirse kaygım şu; şayet biz tarihten bir ders çıkarmazsak maalesef yeni bir milletlerarası sistem kurgulamak için çok büyük bir çatışma yaşamak zorundayız üzere geliyor. Fakat insanlık olarak tarihten bir ders çıkarmış olmamız lazım. Bu yanılgıyı tekrarlamamamız gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye ve Malezya’nın dünyanın farklı bölgelerinde yaşadığını lakin tıpkı kıymetlere sahip olduklarını lisana getiren Fidan, iki ülke önderlerinin, toplumlarının, halklarının bir fırsat bulduklarında çabucak omuz omuza yan yana geldiklerini söyledi.
More Stories
Fransa’da X Platformu ve Yöneticilerine Dış Müdahale Soruşturması
Gaziantep’te Akıllı Meyve Zerzevat Hali İnşası
Kuşadası’nda Yunusların Harika Gösterisi