MİA “Yapay Zeka, Toplum ve Güvenlik Ekseninde Türkiye’nin Yol Haritası” raporunu yayımladı

Milli İstihbarat Akademisi (MİA), ” Yapay Zeka, Toplum ve Güvenlik Ekseninde Türkiye’nin Yol Haritası” raporunu yayımladı.

Milli İstihbarat Akademisi, yapay zeka teknolojilerinin toplum, güvenlik ve kültürel pahalar üzerindeki tesirlerini çok boyutlu olarak ele alan ” Yapay Zeka, Toplum ve Güvenlik: Durum Tahlili ve Türkiye’nin Stratejik Yol Haritası” başlıklı kapsamlı bir rapor yayımladı. Raporda, Türkiye’nin bu alandaki stratejik öncelikleri global eğilimler ışığında tahlil edilirken, kısa, orta ve uzun vadeli yol haritalarıyla karar alıcılara ve kamuoyuna data temelli teklifler sunuluyor. Teknolojik dönüşümün teknik taraflarının yanı sıra epistemolojik ve etik sonuçlarının da değerlendirildiği çalışmada, güvenlikten dijital iktisada, kültürel tehditlerden iş gücüne kadar yedi tematik başlık altında çok disiplinli bir çerçeve ortaya konuldu.

Gerçeklik ve bilgi üretimi tehlike altında

Yapay zekanın ulaştığı sonuçlar istatistiksel ihtimallere dayanmakta ve neden-sonuç münasebeti barındırmamaktadır. Bu durum, yapay zekaya çok inancın bilgi üretiminde “epistemik tembellik” ve sorumluluk kaybına yol açabileceğini göstermektedir. Gerçekmiş üzere görünen fakat sorumluluk taşımayan içerikler, bilginin güvenilirliğini sorgulatmakta, bu durum da bilgi toplumu açısından yapısal bir riski beraberinde getirmektedir. Raporda, yapay zekaya “epistemik otorite” rolü atfetmenin toplumsal tesirlerine dikkat çekilmiştir. MİA, bu tehdidin büyümesini engellemek için bilgiye erişim ve üretim süreçlerinde insan sorumluluğunun korunmasının ehemmiyetine işaret etmektedir.

Türkiye’nin yapay zeka kapasitesi büyüyor

Akademinin raporuna nazaran, Türkiye’de yapay zeka alanındaki uzman havuzu yüzde 46 oranında artarken, yerli teşebbüsler de büyük yatırımlar çekmiştir. TÜBİTAK tarafından sağlanan kamu takviyeleri, strateji odaklı kamu yatırımlarını güçlendirmiştir. Fakat yüksek güç tüketimi, teknik kaynak sınırlılıkları ve memleketler arası ahenk maliyetleri üzere yapısal zorluklar öne çıkmaktadır. MİA, teknik altyapının güçlendirilmesi ve maharet dönüşümünün hızlandırılması gerektiğine işaret etmektedir. Bu gelişmeler, Türkiye’nin bölgesel takipçi pozisyonundan başkan aktörlüğe geçiş sürecinin kritik adımlarıdır.

Yapay zeka kaynaklı tehditler ve çok boyutlu tahlil stratejileri

Rapora nazaran, yapay zeka kaynaklı otonom silah sistemleri, siber hücumlar ve seçim manipülasyonu, güvenlik alanında öne çıkan tehdit başlıklarıdır. Ulusal İstihbarat Akademisi, bu risklere karşı kırmızı grup laboratuvarları, inançlı mimari dizaynlar ve seçim bütünlüğü platformlarını önermektedir. Memleketler arası normların geliştirilmesi, etik çerçevelerin güçlendirilmesi ve teknoloji odaklı diplomatik teşebbüslerin kıymeti vurgulanmaktadır. Siber güvenlik alanında ise içerik filigranı, bot tespit API’leri ve dezenformasyonla uğraş uygulamaları tahlil teklifleri ortasında yer almaktadır. Akademi, güvenlikten diplomasiye kadar uzanan yelpazede disiplinler ortası tahliller üretmektedir.

Dijital çağda yeni tehditler ve etik çözümler

Rapor, kültürel homojenleşme, mahremiyetin zedelenmesi ve dezenformasyon üzere tehditlere karşı kapsamlı tahliller sunmaktadır. Ulusal Yapay Zeka Etik Merkezi’nin kurulması, dijital miras portallarının hayata geçirilmesi ve kültüre hassas önyargı testlerinin geliştirilmesi bu tahliller ortasındadır. Raporda, toplumun teknolojiyle kurduğu bağlantının sadece kullanıcı tecrübesi üzerinden değil, tıpkı vakitte etik ve bedeller bağlamında da kıymetlendirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır .Akademi, bu farkındalığın artırılması için paydaşları kapsayan bir bağlantı ve eğitim stratejisi teklifinde bulunmaktadır. Toplumsal bütünlüğün korunması, teknolojik gelişmelerin etik yerle desteklenmesine bağlı görülmektedir.

Kısa, orta ve uzun vadeli stratejik öncelikler

Milli İstihbarat Akademisi tarafından hazırlanan yol haritası; kısa (0-2 yıl), orta (3-5 yıl) ve uzun vadeli (5+ yıl) uygulama başlıklarıyla planlanmıştır. Kısa vadede etik merkezlerin kurulması ve yeşil yapay zeka (YZ) projelerinin başlatılması; orta vadede bilgi ağları ve yerli lisan modelleri; uzun vadede ise global yönetişimde Türkiye’nin rol üstlenmesi öngörülmektedir. Yol haritası, Ulusal Yapay Zeka Stratejisi (2021-2025) ve aktüel hareket planlarıyla yüksek seviyede örtüşmektedir. Bu bütüncül plan, önder kurumlar, bütçe iddiaları ve performans göstergeleri ile desteklenmektedir. MİA, stratejik öncelikleri alana taşıyacak kurumsal iradenin kararlılığına dikkat çekmektedir.

Türkiye İçin Stratejik Vizyon: Etik, Sürdürülebilir ve İştirakçi YZ Geleceği

Raporun sonuncu emeli; Türkiye’yi 2030 sonrası periyotta yenilikçi, inançlı ve kapsayıcı bir yapay zeka lideri konumuna taşımaktır. Milli İstihbarat Akademisi, bu amaca ulaşmak için etik unsurlara bağlı, güç hassas ve insan merkezli tahliller geliştirilmesini önermektedir. YZ, Türkiye’nin sosyoekonomik kalkınma paketinde merkezi bir ivme kaynağıdır. Lakin bu ivme sadece teknoloji alımıyla değil; etik unsurlara bağlı, güç hassas ve güvenlik testlerinden geçmiş tahlillerle toplumsal yarara dönüşecektir. – ANKARA

About The Author

admin

See author's posts