Temmuz 7, 2025

ASO, ‘Ankara’nın ve Vilayetlerin Dış Ticaretinin Teknolojik Analizi’ çalışma raporu yayımladı

Ankara Sanayi Odası, "Ankara'nın ve Vilayetlerin Dış Ticaretinin Teknolojik Tahlili (2004-2024)" isimli Çalışma Raporu'nu yayınladı.

Ankara Sanayi Odası, “Ankara’nın ve Vilayetlerin Dış Ticaretinin Teknolojik Tahlili (2004-2024)” isimli Çalışma Raporu’nu yayınladı. Ankara, 2024’te gerçekleştirdiği 15 milyar dolarlık ihracatında yüzde 12,1 yüksek teknoloji hissesi ile yüzde 3,6 olan Türkiye ortalamasının ve öteki 5 büyük sanayi kentinin üzerinde bir performans gösterdi.

Ankara’yı sanayi ve teknoloji alanlarında sürdürülebilir, öncü ve referans bir kent pozisyonuna taşıma vizyonuyla çalışmalarını sürdüren Ankara Sanayi Odası (ASO), hazırladığı kapsamlı çalışma raporları ve tahlillerle de Türkiye’nin uzun vadeli kalkınma vizyonuna somut katkılar sunuyor. ASO, durum tespiti yaptığı ve uygulanabilir siyaset tekliflerine yer verdiği kapsamlı araştırmalarına bir yenisini daha ekledi. 2004-2024 yıllarını kapsayan “Ankara’nın ve Vilayetlerin Dış Ticaretinin Teknolojik Tahlili Çalışma Raporu”nu yayımladı. Ankara ve öteki 5 büyük sanayi kenti başta olmak üzere tüm vilayetlerin dış ticaret performanslarının teknoloji sınıflandırmasına nazaran değerlendirildiği rapor, bölgesel ve sektörel seviyede strateji geliştirme süreçlerine teknik bir yer sunmayı hedefliyor.

Ankara liderliğini pekiştirdi

ASO’nun raporuna nazaran Ankara, 2024 yılı prestijiyle Türkiye’nin yüksek teknoloji ihracatındaki liderliğini pekiştirdi. Ankara’nın geçen yıl gerçekleştirdiği 15 milyar dolarlık ihracatın yüzde 12,1’i yüksek teknolojili eserlerden oluştu. Yüksek teknoloji ihracatta Türkiye ortalaması olan yüzde 3,6’nın hayli üzerinde bir performans sergileyen Ankara; İstanbul (yüzde 4,5), İzmir (yüzde 2), Kocaeli (yüzde 1,3), Bursa (yüzde 0,5) ve Gaziantep (yüzde 1,5) üzere büyük sanayi kentlerini de açık orta farkla geride bıraktı.

Savunma ve havacılıkta güçlü performans

1,7 milyar dolarlık hacim ile Türkiye’nin toplam yüksek teknolojili ihracatının yüzde 20’sini gerçekleştiren Ankara’nın bu muvaffakiyetinde savunma ve havacılık kesimlerindeki güçlü potansiyeli ön plana çıktı. Türkiye’nin toplam silah ve mühimmat ihracatının yüzde 55’i Ankara’dan yapıldı. Ankara’nın yüksek teknoloji sınıfında savunma ve havacılık eserlerinin yanı sıra ‘ölçme, denetim, test, seyrüsefer’ gayeli alet ve aygıtlarının ihracatı da 374 milyon dolara ulaşarak en yüksek düzeye çıktı. Ankara’nın yüksek teknolojili eserlerde dış ticaret açığı da en düşük düzeyine gerileyerek yüzde 49 oldu.

Raporda 2024 yılında Ankara’nın ihracat pazar yoğunluğunun azaldığı, rekabetçiliğin arttığı tespitlerine de yer verildi. 2023 yılında Ankara’nın ihracat yaptığı birinci 10 ülkenin toplam ihracattaki hissesi yüzde 52 iken, bu oran 2024 yılında yüzde 46’ya geriledi.

ASO-İLTEK skoru yüksek vilayetler yüksek teknolojili eser ihracatında ön sıralarda

Türkiye’nin yüksek teknolojili üretim ve ihracat kapasitesinin sonlu bir coğrafik alana sıkıştığına dikkat çekilen raporda, vilayetlerin teknolojik gelişmişlik düzeyini ortaya koyan ASO Vilayetlerin Teknolojik Gelişmişlik Endeksi (ASO-İLTEK) ile dış ticaret sayıları birlikte değerlendirildiğinde; endeks skoru yüksek olan vilayetlerin yüksek ve orta-yüksek teknolojili eser ihracatında da ön sıralarda yer aldığının gözlendiği belirtildi. Yüksek teknolojili eser ihracatının ASO-İLTEK’te yer alan 5 alt endeks ve 37 değişken ile birebir alakalı olduğunun da açık bir halde ortaya konulduğu söz edilerek, ‘Bu durum, yüksek teknolojili eser ihracatına ulaşılmasında ASO-İLTEK’de yer alan 37 değişkenin birlikte kıymetlendirilerek siyaset oluşturulması ve kaynak transfer düzeneğinin buna nazaran işletilmesinin gerektiğini göstermektedir’ değerlendirmesi yapıldı.

“Yüksek teknoloji ihracatının artması için amaç odaklı siyasetler geliştirilmeli”

ASO’nun raporunda, Türkiye’nin orta yüksek teknoloji ihracatının son 10 yıldır kıymetli bir ivme kazanması ve hissesini artırmasına rağmen yüksek teknoloji ihracatının yerinde saymasına dikkat çekilerek, “Yüksek teknoloji ihracatının toplam içindeki hissesinin artırılması ve dünya ticaretinden Türkiye’nin daha fazla hisse alması hedefiyle maksat odaklı siyaset formülasyonları geliştirilmesi açık bir gerçektir” tabirlerine yer verildi.

“Ar-Ge yatırımları artırılmalı, üniversite-sanayi iş birliği etkinleştirilmeli”

Raporda, Türkiye’nin katma pahası yüksek eserlerdeki ihracat performansını iyileştirebilmesine ve global kıymet zincirlerinde daha üst basamaklara tırmanmasına katkı sağlayacak esas siyaset teklifleri de şöyle sıralandı:

“Ar-Ge yatırımlarının gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH) içindeki hissesi artırılmalı. Üniversite-sanayi iş birliği sistemleri aktifleştirilmeli. Nitelikli insan kaynağı gelişimine yönelik yapısal ıslahatlar hayata geçirilmeli. Patent ve ticarileştirilme süreçlerinde faal mentorluk verilmeli. İnovasyon odaklı takviye sistemi kurgulanmalı. Maharet ahenk programları yürütülmeli. Dijital ve yeşil marifetlere yönelik mesleksel gelişim modelleri geliştirilmeli. Ankara’nın savunma sanayii alanındaki muvaffakiyetinin öbür yüksek teknoloji dallarına yaygınlaştırılması için inovasyon odaklı teşvik düzenekleri tasarlanmalı. Teknoloji transfer süreçleri kolaylaştırılmalı. Bölgeler ortası iş birlikleri desteklenmeli. KOBİ’lerin teknoloji yatırımlarını destekleyecek finansman modelleri geliştirilmeli.

“Sürdürülebilir kalkınmanın anahtarı yüksek teknolojili ihracatımızı artırmak”

Ankara Sanayi Odası Başkanı Seyit Ardıç, rapora ait yaptığı değerlendirmede, Ankara’nın yüksek teknolojili ihracat hissesinde büyük sanayi kentleri ortasında başkan olmasının gururunu yaşadıklarını söyledi. Ankara’nın nitelikli üniversiteleri, insan kaynağı ve girişimcilik gücüyle büyük bir potansiyeli olduğuna dikkat çeken Ardıç, “Ankara, savunma ve havacılık endüstrideki önder konumuyla yüksek teknolojili üretimde ve ihracatta farkını ortaya koyuyor ve Türkiye’nin rotasını belirliyor. Ankara’yı sanayi ve teknolojinin başşehri yapma gayesiyle çalışmalarımızı kararlılıkla sürdürüyoruz” dedi.

Günümüzde üretim yaparak ihracat hacmini artırmanın tek başına kâfi olmadığına dikkat çeken Lider Ardıç, şu değerlendirmede bulundu:

“Sürdürülebilir kalkınmanın anahtarı yüksek teknolojili ihracatımızı artırmaktır. Gelişmekte olan ülkelerde yüksek teknolojili ihracatın hissesi yüzde 20’ler civarında olmasına karşın Türkiye’de yüzde 3,6. Yüksek teknolojili ihracatımızı artırmak için kamu siyasetleriyle birlikte üniversitelerimize ve vizyoner sanayicilerimize de büyük sorumluluk düşüyor. Bilim ve teknoloji ile sanayi ortasında çok güçlü bir ekosistem oluşturmak zorundayız. Fiyat rekabetinin yanında verimliliği artırmak için yeniliğe, Ar-Ge’ye ve ikiz dönüşüme daha çok odaklanmalıyız. Ankara Sanayi Odası olarak yenilik odaklı projeler ve faaliyetlerle hem Başkentimizin hem de ülkemizin uzun vadeli kalkınma vizyonuna somut katkılar sunuyoruz. 81 ilin ihracatının teknoloji seviyesine nazaran karşılaştırılıp tahlil edildiği bu raporun lokal kalkınmanın sağlanmasında siyaset yapıcılara değerli kaynak sağlayacağına ve Türkiye’nin teknoloji temelli büyüme modeline geçiş sürecinde yanlışsız adımların atılmasına katkı sunacağına inanıyorum.” – ANKARA

Kaynak: İhlas Haber Ajansı / İktisat

About The Author