Avrupa’da elektrikli araçlar yükselişte lakin kaygılar sürüyor

Avrupa’da elektrikli araç satışları tekrar sürat kazanırken, Çin menşeili araçların piyasadaki hissesi birinci çeyrekte yüzde 5’i geçti. Piyasanın canlanmasında neler tesirli ve bu gelişme kalıcı mı’Avrupa’da elektrikli araç pazarı, 2025’te güçlü toparlanma sürecine girdi. Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği bilgilerine nazaran, bu yılın Ocak-Nisan döneminde Avrupa Birliği ile İsviçre, Norveç ve İzlanda’da 2,2 milyondan fazla yeni elektrikli araç trafiğe çıktı. Hem batarya hem de hibrit, bütün elektrikli araçları kapsayan bu sayı, 2024’ün tıpkı devrine kıyasla yaklaşık yüzde 20’lik artış manasına geliyor. Bataryalı olanların oranındaki yüzde 26’lik artış sıfır emisyonlu araç tescilinde güçlü bir ivme olduğuna işaret.

İngiltere’de de benzeri bir eğilim kelam konusu. Toplam 486 bin 561 araca trafiğe çıkış müsaadesi verilirken, bunun da yüzde 22,8’lik artışa tekabül ettiği bildirildi. En büyük hisse da, satışları üçte bir oranında artan tam elektrikli modellerin oldu.

Otomotiv dalına nefes aldırdı

Bu toparlanma, Avrupa otomotiv dalı için kritik ehemmiyete sahip. Çünkü bu, artan üretim maliyetleri, Çinli üreticilerle rekabet ve sıkı AB emisyon kurallarıyla gayret eden araba bölümünün biraz da olsa rahat nefes almasını sağlıyor. ABD Başkanı Donald Trump’ın Avrupa’dan ithal araçlara gümrük vergisi getirme açıklamasıyla dal esasen yeni zorluklarla çaba etmekle karşı karşıya.

2024’te ise e-otomobil satışları düşüşe geçmişti. Almanya ve Fransa üzere büyük pazarlarda tam elektrikli araç satışları gerilerken hibritler yüzde 30’a yakın büyüme ile bu gidişata direnmişti. Gelişmelerde birden farklı faktör elirleyici oldu.

Avrupa’nın en büyük araba pazarı olan Almanya’da hükümet, 2023’teki yüksek bütçe açığı nedeniyle e-otomobil teşviklerini ansızın sonlandırdı. Düşen araç fiyatlarının talebi ayakta tutacağından yola çıkıldı, lakin o denli olmadı. Araç başı maliyete nazaran değişen 3 bin 375 ile 9 bin euro ortasındaki teşviklerin kaybı, fiyat hassaslığı yüksek tüketicileri satın almaktan vazgeçirdi. Trafiğe çıkış müsaadesi verilen tam elektrikli araçlarda yüzde 27,4 oranında düşüş kaydedildi.

Fransa’da ekonomik belirsizlik ve daha sert teşvik kuralları genel olarak satışları aşağı çekti. Yalnızca e-otomobiller değil, akaryakıtlı ve dizel araçlar da bundan nasibini aldı ve bölümün problemlerini daha da ağırlaştırdı.

Toparlanmanın motoru AB yönetmeliği

Sektördeki toparlanmada, elektrikli araçların batarya menzillerinin artması yahut şarj istasyonlarının alt yapısının güzelleşmesi üzere faktörlerin belirleyici olması beklenirken, asıl ivmeyi 1 Ocak’ta yürürlüğe giren ve yeni araçların emisyonunun 2021’e nazaran yüzde 15 azaltılmasını zarurî koşan AB düzenlemesi oldu. Bu düzenleme, bilhassa Almanya’da kurumsal satışlarda artışa yol açtı.

Berlin merkezli Milletlerarası Pak Ulaşım Kurulu’ndan Sandra Wappelhorst’a nazaran, emisyon sonunun yol açacağı olası cezalardan kaçınılması için üreticiler, e-otomobillerde çeşitli indirimlere gidilmesini yahut uygun fiyatlı modellerin satışlarına tartı verilmesini sağladı. Bilhassa Volkswagenve Stellantis, cazip leasing kampanyalarıyla da e-otomobillerin kurumsal satışlarını artırmayı başardı. Almanya’da araba satışlarının üçte ikisini kurumsal alıcılar oluştururken, Fransa’da bu oran sırf yüzde 20’yılık hisseye sahip.

EY danışmanlık şirketinden Constantin Gall, içten yanmalı ve elektrikli araçlar ortasındaki fiyat farkının daraldığını, araba üreticilerinin müşterilere çok rekabetçi finansman seçenekleri sunduğunu, bu sayede Avrupa genelinde kurumsal alıcılar tarafından kabul görme gayesini de ileri taşıdığını belirtti.

Emisyon maksatlarında esneme tartışması

Otomobil üreticileri lobisinin baskısıyla AB Kurulu, yıllık emisyon gayelerini önümüzdeki üç yıl için esnetmeyi kabul etti. Wappelhorst bu kararı eleştiriyor ve yönetmelik baskısının e-otomobile geçişte tesirli olduğunun görüldüğünü belirtiyor ve “Şimdi bu baskıyı kaldırmak, ivmeyi kesebilir” diye konuşuyor.

Elektrikli araçlara geçiş Avrupa genelinde farklı ilerliyor. Norveç ve Danimarka bu alanda başkan pozisyonunda. Onları öteki Batı Avrupa ülkeleri yakından takip ederken, Bulgaristan, Hırvatistan, Polonya ve Slovakya’da ise elektrikli araçların pazar hissesi yüzde 5’in altında kalmayı sürdürüyor. Tekrar de bu ülkelerde son periyottaki elektrikli araç satışları da artıyor. Wappelhorst’un verdiği bilgiye nazaran Polonya’da örneğin e-otomobil tescillerinde yüzde 40’tan fazla artış kaydedildi. “Bu tablo, geçişin ön safhalarında olanlar da dahil Avrupa pazarlarındaki olumlu ivmeyi destekliyor” diye ekliyor.

Tüketici ilgisi sınırlı

Kamuoyunun elektrikli araçlara ilgisi ise hala temkinli seviyede. Danışmanlık şirketi AlixPartners’in araştırmasına nazaran, 2021’den bu yana e-otomobile olan genel ilgi yüzde 43’te sabit kalırken, hibritler ise, şarj tasası daha az olduğu için daha çok tercih ediliyor.

Bloomberg Intelligence’in bir anketi, Avrupalıların sırf yüzde 18’inin tam elektrikli araç istediğini, yüzde 46’sının ise hibritleri daha uygun bulduğunu ortaya koydu. Şarj altyapısı da hala büyük bir mani. Avrupa’da 2025 prestijiyle 1 milyon kamuya açık şarj noktası var. Lakin GridX güç şirketinin iddialarına nazaran 2030’da 8,8 milyona gereksinim olacak ki buna ulaşılması için de her hafta yaklaşık 5 bin yeni şarj noktası kurulması gerekiyor.

Tesla geride kaldı

Ocak-Nisan 2025 devrinde Tesla’nın Avrupa’daki satışları yüzde 39 düşüş kaydetti. CEO Elon Musk’ın bilhassa Almanya’da Şubat sonu düzenlenen genel seçimlerde çok sağ eğilimli Almanya İçin Alternatif (AfD) partisine verdiği dayanak, Almanya’da büyük reaksiyon çekti. Hatta Tesla araçları ve şarj istasyonlarına taarruzlar düzenlendi.

Ayrıca Musk’ın, Trump’a danışmanlık yapması ve siyasi arenadaki etkin rolü de markaya ziyan verdi ve birtakım çevrelerin dünyanın en güçlü adamından uzaklaşmasına neden oldu. Geçtiğimiz hafta siyasi vazifelerinden çekileceğini açıklayan Musk’ın bu kararı, Tesla’nın toparlanma talihini nasıl etkileyecek, şimdi bilinmiyor.

Çin markaları yükseliyor

Tesla düşerken, Çinli üreticiler ise süratli yükselişte. Devlet sübvansiyonları sayesinde fiyat rekabetinde Avrupalı ve Japon şirketlerin önüne geçtiler. AB’nin düşük maliyetli Çin malı elektrikli araçlara karşı yüksek gümrük vergileri koymasına karşın Çin’in Avrupa’daki pazar hissesi, Bloomberg’e nazaran bu yılın birinci çeyreğinde yüzde 5’i geçti.

JATO Dynamics’e nazaran de, Çinli plug-in hibrit araç kayıtları, bir yılda yüzde 546 arttı. BYD, Nisan ayında 7 bin 231 araç satarak birinci defa Tesla’yı geride bıraktı. Bu, 2024’e nazaran yüzde 169 artış demek. Avrupa otomotiv pazarında dengelerin süratle değiştiğine de işaret.

DW Türkçe’ye manisiz nasıl ulaşabilirim?

About The Author

admin

See author's posts