Haziran 7, 2025

Bursa’da liseliler “işaret lisanı bilen insansı robot” geliştirdi

Bursa'daki Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği Mesleksel ve Teknik Anadolu Lisesi öğrencileri, işitme engellilerle irtibat kurabilen, onların eğitim ve toplumsal hayatlarını kolaylaştırabilecek insansı robot geliştirdi.

Bursa’daki Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği Mesleksel ve Teknik Anadolu Lisesi öğrencileri, işitme engellilerle bağlantı kurabilen, onların eğitim ve toplumsal hayatlarını kolaylaştırabilecek insansı robot geliştirdi.

Lisenin Elektrik-Elektronik Kısmı Öğretmeni Recep Semih Aydın, işitme engelli öğrencilerin eğitim gördüğü bir okulu ziyaret etti. İşaret lisanıyla anlaşan öğretmen ve öğrencilerle bir müddet vakit geçiren Aydın, onların hayatını kolaylaştırabilmek ismine çalışma yapmaya karar verdi.

Durumu kısmındaki öğrencilerle paylaşan Aydın, işitme engellilerin eğitim ve toplumsal hayatına yardımcı olabilmek maksadıyla “işaret lisanı bilen robot” geliştirmek için çalışmalara başladı.

Fikir etabı 1 yıldan fazla süren robotu elektrik-elektronik kısmı öğrencileriyle yapmaya başlayan Aydın, tasarım için makine, yazılım için bilişim, kartlar için de otomasyon kısmı öğrencilerinin takviyesiyle robotu tamamladı.

Yaklaşık 2 yıllık çalışmayla tamamlanan robota yerli imkanlarla geliştirilen kart ve özel yazılımlarla Türkçe ve İngilizce olarak 2 lisanda işaret lisanı alfabesi entegre edildi.

El, baş ve gözlerine yerleştirilen motorlar sayesinde kodlamayla hareket edebilen robot, sayısız işaret lisanı terimiyle işitme engellilerle anlaşabiliyor.

“Türk işaret lisanını ve yabancı lisanları görsel etkileşimli bir formda öğretecektir”

Okulun müdürü Güray Köken, AA muhabirine, 6 alanda 700 öğrenciye eğitim verdiklerini söyledi.

Köken, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nin temel gayelerinden birinin üreten, yenilikçi ve donanımlı gençler yetiştirmek olduğunu vurgulayarak, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Bu maksada uygun olarak geliştirdiğimiz insansı robot ve özel dizaynlı el ile işitme engelli öğrencilerimizin hem lisan tahsilini kolaylaştırıyor hem de onları geleceğin mesleklerine hazırlıyoruz. Bu robot, işitme engelli evlatlarımıza Türk işaret lisanını ve yabancı lisanları görsel etkileşimli bir formda öğretecektir. İşitme engelli öğrencilerimiz bu robotu kendileri de programlayarak, kodlama marifetlerini geliştirebilecekleri üzere sorun çözme ve algoritmik düşünme yeteneklerini de artıracaklardır. Maksadımız, işitme engelli gençlerimizi dijital dünyada kelam sahibi, üreten ve kendi ayakları üzerinde durabilen bireyler olarak yetiştirmektir.”

Elektrik-Elektronik Kısmı Öğretmeni Recep Semih Aydın da robotun bilhassa 9-14 yaş kümesi işitme engellilerin dikkatini çektiğini kaydetti.

Robotun entegre edilen yazılımlarla farklı lisanlarda işaret lisanı alfabesindeki hareketleri yapabileceğini belirten Aydın, “Bunun bir sonu yok. Literatür taramalarında dünya genelinde bu türlü bir robot olmadığını, bu emelle kullanılan bir robot bulunmadığını tespit ettik. Bunu tespit ettikten sonra alfabeleri inceledik. Gördük ki her ülkenin lisanına ilişkin bir işaret lisanı alfabesi var. O alfabeye nazaran de kodlar yazıldığı surece her lisana uyarlanabilen, esnek ve yanlışsız sonuçlar veren bir robot olduğunu gördük.” diye konuştu.

Robotun engellilere rehber olabileceğini vurgulayan Aydın şöyle devam etti:

“Şu anki programda Türkçe ve İngilizce var lakin 52 lisana uyarlanabilir. Alfabesi elimizde olduğu surece 52 lisanda uyarlayabiliyoruz. En değerli kısmı işaret lisanını öğrenmek isteyen işitme engellilere alfabeyi süratli bir formda öğretebiliyor. Bu alfabeyi öğretirken eğlenceli olarak öğrenmeyi daha da kolaylaştırıyor. İşitme engelli gençleri teknolojiyle tanıştırarak onları kodlama ve bilgisayara biraz özendiriyoruz. Çocuklar da bu özendikleri teknolojiyi tekrar kullanabiliyor. Kodlamayı da kendileri yapabiliyorlar. Hedefimiz onu da işaret lisanını öğrenen gençlerimizin kodlaması. Böylelikle bu set hem kodlama seti üzere hem de işaret lisanını öğreten bir set üzere.”

Aydın, AR-GE çalışmalarının devam ettiğini, yapay zekayı da robota entegre ederek daha da geliştirmek için öğrencilerin çalışmalarını sürdürdüğünü kelamlarına ekledi.

“Teknolojik tüm imkanları kullanmaya çalıştık”

Otomasyon Kısmı son sınıf öğrencisi Salih Tolga Şen de takım halinde bu türlü bir proje ortaya koyduklarını anlattı.

Öğrenciler olarak bu projenin teknik kısmıyla ilgilendiklerini belirten Şen, şunları kaydetti:

“Otomasyon öğrencisi olarak arkadaşlarımızla birleştirdik, ne yapabiliriz diye düşündük. Sağ elde ve sol elde altışar servo motor, başta ise 9 servo motor bulunuyor. Ben çizimiyle ilgilendim. Daha sonra üç boyutlu yazıcıyla bastık. Teknolojik tüm imkanları kullanmaya çalıştık. Burada gördüğümüz derslerde öğrendiğimiz programları kullandık. Biz bunu, tahsili kolaylaştırmak ismine daha eğlenceli bir hale getirdik. Beşerler eğlendiği vakit öğrenmesi daha kolaylaşıyor. Bunu arkadaşlarımla birlikte yaptığımız için çok memnunum. Türk milletinin faydasına dokunduğuna inandığım için memnunum.”

Kaynak: AA / Semih Şahin – Teknoloji

About The Author