Haziran 14, 2025

D8 ülkeleriyle 5 yılda toplam 126,6 milyar dolarlık ticaret yapıldı

Türkiye, Gelişen 8 Ülke (D8) Teşkilatı üyesi Bangladeş, Mısır, Endonezya, İran, Malezya, Nijerya, Pakistan ve Azerbaycan ile 2020-2024 devrinde toplam 126,6 milyar dolarlık dış ticaret gerçekleştirdi.

Türkiye, Gelişen 8 Ülke (D8) Teşkilatı üyesi Bangladeş, Mısır, Endonezya, İran, Malezya, Nijerya, Pakistan ve Azerbaycan ile 2020-2024 devrinde toplam 126,6 milyar dolarlık dış ticaret gerçekleştirdi.

Türkiye’nin öncülüğünde 15 Haziran 1997’de kurulan D8 Teşkilatı, unsurları ve kapsadığı coğrafik alanla global bir oluşum halini aldı.

Türkiye’nin yanı sıra Bangladeş, Mısır, Endonezya, İran, Malezya, Nijerya, Pakistan ve teşkilatın genişleme stratejisi kapsamında geçen yıl Mısır’ın başşehri Kahire’de düzenlenen 11. Tepe Toplantısı’nda üye ülke olarak kabul edilen Azerbaycan’ın bünyesinde yer aldığı teşkilatın 9 üyesi bulunuyor.

Tarihsel ve kültürel bağlara sahip bu ülkelerin ortalarında ekonomik işbirliğini artırmayı amaçlayan teşkilat, ticaretten endüstriye, teknolojiden ulaştırmaya kadar birçok alanda yeni fırsatlar oluşturmak maksadıyla çalışmalarını sürdürüyor.

En fazla ihracat Mısır’a

Türkiye’nin D8 Teşkilatı üyesi ülkelerle ticareti, işbirliği muahedeleri ve ortak projelerle ivme kazandı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) datalarına nazaran, 2020-2024 devrini kapsayan 5 yılda bu ülkelere toplam 60,7 milyar dolarlık ihracat gerçekleştiren Türkiye, bu ülkelerden tıpkı devirde 65,9 milyar dolarlık mal aldı.

Böylece Türkiye’nin teşkilat üyesi ülkelerle ortasındaki 5 yıllık toplam ticaret hacmi, 126,6 milyar dolar olarak kayıtlara geçti.

Türkiye, tıpkı periyotta en fazla ihracatı Mısır’a gerçekleştirdi. Bu ülkeye bu periyotta 19,7 milyar dolarlık ihracata karşılık, 14,5 milyar dolarlık ithalat yapıldı. Böylelikle 2020-2024 devrinde Türkiye ile Mısır ortasındaki dış ticaret hacmi 34,3 milyar dolar oldu.

Türkiye, bu devirde Mısır, İran, Azerbaycan, Pakistan ve Nijerya’yla yaptığı ticarette dış ticaret fazlası verdi. Anılan fazla, Mısır ile ticarette 5,2 milyar dolar, İran ile ticarette 2,5 milyar dolar, Azerbaycan ile ticarette 7,6 milyar dolar, Pakistan ile ticarette 1,8 milyar dolar ve Nijerya ile ticarette yaklaşık 3 milyar dolar olarak hesaplandı.

Bu yılın ocak-nisan devrinde D8 Teşkilatı üyesi ülkelere toplam 4,1 milyar dolarlık ihracat yapıldı, bu ülkelerden 5,4 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirildi. Böylelikle kelam konusu devirde bu ülkelerle toplam 9,5 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşılmış oldu.

KAAN, Endonezya‘ya kanat açtı

Türkiye’nin D8 ülkeleriyle savunma endüstrisi, tarım, güç üzere birçok alanda ortak çalışmaları ve işbirlikleri bulunuyor.

Bu kapsamda evvelki günlerde Türkiye ile Endonezya ortasında yapılan mutabakatla, Türk Havacılık Uzay Sanayii (TUSAŞ) tarafından geliştirilen ulusal muharip uçak KAAN’ın, yurt içinde 48 adet üretilerek bu ülkeye ihraç edilmesinin önü açıldı. Türkiye’nin yerli ve ulusal savunma endüstrisinin kaydettiği gelişmeyi gözler önüne seren mutabakat doğrultusunda üretimde Endonezya’nın sahip olduğu mahallî kabiliyetlerden de yararlanılması bekleniyor.

Bu gelişmenin yanı sıra Türkiye ile Endonezya ortasında afet ve acil durum idaresi alanında işbirliği yapılmasına yönelik de mutabakat zaptı imzalandı.

Türkiye’nin dayanağıyla Mısır’da insansız kara araçları üretilecek

Türkiye, D8 üyesi Mısır ile geçen yıl imzalanan 17 mutabakat zaptıyla da değerli işbirlikleri gerçekleştirmeyi hedefliyor. Bu doğrultuda iki ülke, bilhassa demir yolu ve tarım kesimlerindeki işbirliğini artırmaya, sıhhat ve güç alanındaki ortak çalışmalarını geliştirmeye odaklandı.

Ayrıca HAVELSAN ile Mısır’daki Arap Sanayi Tertibine bağlı Kadir Fabrikası ortasında bu yılın başında mutabakat imzalandı. Mutabakatla, Türk tarafının teknik ve lisans takviyesiyle, fabrikada insansız kara araçlarının üretilmesi planlanıyor.

İran ve Azerbaycan ile güç alanında işbirlikleri öne çıkıyor

Türkiye ile İran ortasında ise bilhassa güç alanındaki işbirlikleri dikkati çekiyor. Bu kapsamda yılın başında Türkmenistan doğal gazını İran üzerinden swap metoduyla Türkiye’ye taşıyan yeni mutabakat devreye girdi. Bu mutabakatın, Türkiye’nin güç arz güvenliğini sağlamlaştıracağı ve güç ticaretindeki kilit rolünü pekiştireceği öngörülüyor.

Türkiye ile Azerbaycan ortasında da geçen yıl bilhassa vergilendirme, veterinerlik ve yükseköğretim alanlarında mutabakatlar imzalandı.

Ayrıca tekrar bu yılın başında, iki ülke ortasında 2024’te imzalanan doğal gaz alanına ait işbirliği mutabakatının onaylanması uygun bulundu. Mutabakat, tarafların kendi topraklarından geçerek Azerbaycan’dan ve üçüncü ülkelerden gelen doğal gazın alımı, satımı, teslimi, takası ve transitine ait işbirliklerini artırmayı hedefliyor.

Malezya, Nijerya ve Pakistan üzere ülkelerdeki inşaat bölümünün altyapı projelerine gereç ve teknoloji takviyesi de sağlanıyor.

Türkiye’nin 2020-2024 periyodunu kapsayan 5 yılda D8 Teşkilatı üyesi ülkelerle dış ticareti (dolar) şöyle:

Ülkeler İhracat İthalat Ticaret hacmi
Mısır 19.735.134.267 14.543.517.918 34.278.652.185
İran 14.548.603.541 12.005.096.644 26.553.700.185
Azerbaycan 12.810.981.255 5.255.708.917 18.066.690.172
Pakistan 3.680.512.531 1.911.584.976 5.592.097.507
Nijerya 3.628.100.432 636.314.263 4.264.414.695
Bangladeş 2.318.440.138 3.256.585.971 5.575.026.109
Malezya 2.244.107.340 18.184.753.421 20.428.860.761
Endonezya 1.691.407.815 10.136.328.921 11.827.736.736
Toplam 60.657.287.319 65.929.891.031 126.587.178.350
Kaynak: AA / Seda Tolmaç – İktisat

About The Author