Dijital teknolojinin bireyler üzerindeki tesirleri şahsî ve çevresel etmenlere bağlı olarak değişiyor

İstanbul Atlas Üniversitesi Psikoloji Kısım Lideri Prof. Dr. T. Gül Şendil, dijital teknolojilerin bireylerin bağlantı, etkileşim ve günlük ömür biçimlerini her yaş kümesinde değerli ölçüde dönüştürdüğünü belirtti.

Üniversiteden yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen Şendil, çocuk ve ergenlerin toplumsal medya platformlarına ağır ilgisinden yaşlı bireylerin bağımsızlıklarını artırmak için dijital araçları kullanmasına kadar teknolojinin, çağdaş ömrün vazgeçilmez bir modülü haline geldiğini aktardı.

Dijital teknolojinin bireylerin âlâ oluşu üzerindeki tesirlerinin herkes için tıpkı olmadığına işaret eden Şendil, “Bu tesirler, teknoloji kullanım formu, kişisel özellikler ve çevresel faktörlere nazaran değişkenlik göstermektedir.” tabirini kullandı.

Şendil, yaşlı bireyler için dijital teknolojinin toplumsal temasları artırmak ve yaşlanmaya bağlı zorlukları hafifletmek için değerli bir araç olabileceğine değinerek, şunları kaydetti:

Sosyal izolasyon ve yalnızlık üzere meselelerin yaşlı bireylerde yaygın görüldüğünü belirten Şendil, imajlı görüşme, elektronik posta ve toplumsal medya uygulamalarının bu bireylerin yakınlarıyla olan münasebetlerini sürdürmelerine katkı sağlayabileceğini söz etti.

Şendil, dijital okuryazarlık eksikliği, karmaşık arayüzler ve yaşa dair olumsuz algıların, teknolojiden gereğince yararlanmayı engelleyebildiğinin altını çizerek, “Araştırmalar, daha kolay anlaşılabilir ve kullanımı kolay dizaynlar, yaşlı bireylerin gereksinimlerine yönelik özel eğitim programları ve toplum temelli dayanak düzeneklerinin bu sürece kıymetli katkılar sunduğunu göstermektedir.” sözünü kullandı.

Bu teşebbüslerin, eğitim imkanları sunmak, istekli rehberlik hizmetleri sağlamak ve erişilebilir teknoloji imkanları oluşturmak üzere ögeleri içermesi gerektiğini kaydeden Şendil, “Bu çeşit tahliller, yaşlı bireylerin hem ömür kalitelerini artırmaya hem de toplumsal bağlarını güçlendirmeye değerli ölçüde yardımcı olmaktadır. Dijital araçlarla vakit geçirmek, sırf toplumsal bağları güçlendirmekle kalmaz, tıpkı vakitte zihinsel ve duygusal sıhhati da destekleyebilir. Bilhassa bu araçları yeni şeyler öğrenmek yahut yaratıcı faaliyetler için kullanan yaşlı bireyler, zihinlerini faal tutma ve hayatlarına mana katma açısından büyük yararlar sağlayabilir.” değerlendirmesinde bulundu.

Dijital araçlar, zihinsel ve duygusal sıhhati destekleyebilir

Şendil, yaşlı bireylerin dijital araçları tesirli biçimde kullanabilmesinde dış dayanakların belirleyici olduğuna değinerek, aile bireylerinin sabırlı rehberliği ve toplum merkezlerinde verilen eğitimlerin kıymetine işaret etti.

Bu tıp dış dayanakların onların dijital dünyaya daha rahat ahenk sağlamalarını ve bu araçlardan tam manasıyla yarar sağlamalarını mümkün kıldığını aktaran Şendil, “Bu nedenle, yaşlı bireylerin dijital dünyaya ahenk sağlayabilmeleri için onların gereksinimlerini bir bütün olarak ele alan bir yaklaşım büyük değer taşımaktadır.” sözünü kullandı.

Şendil, manalı içerik paylaşmanın, eğitimle ilgili faaliyetlere katılmanın yahut toplumsal ilgileri sürdürmek üzere şuurlu ve faal kullanımın, çoklukla olumlu tesirler yarattığını, uzun müddet ekrana bakmanın ya da yalnızca vakit geçirmek için kullanmak üzere çok yahut hedefsiz teknoloji kullanımının çoklukla ziyanlı sonuçlara yol açabileceğini aktardı.

Dijital teknolojinin bireyler üzerindeki tesirinin, kişinin ferdî özelliklerine, ruhsal durumuna ve etrafından aldığı takviyeye bağlı olarak değişebildiğini belirten Şendil, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Örneğin kendine güvenen, sağlıklı bir ruh hali içinde olan ve geniş bir arkadaş yahut aile takviyesi bulunan bireyler, dijital araçları daha verimli bir formda kullanarak olumlu sonuçlar elde edebilir. Buna karşılık, yalnızlık hisseden, tasa yahut depresyon üzere ruhsal zorluklar yaşayan ya da gereğince toplumsal dayanağı olmayan bireyler, dijital teknolojinin olumsuz tesirlerine daha açık hale gelebilir.”

Politika yapıcılar için strateji önerisi

Şendil, bulguların teknoloji geliştiricileri, siyaset yapıcılar ve lokal idareler için değerli iletiler içerdiğini vurgulayarak, “Yaşlı bireylerin dijital teknolojilere daha kolay erişim sağlaması için daha uygun fiyatlı aygıtların sunulması, kolay ve anlaşılır teknolojilerin geliştirilmesi ve lokal topluluklar tarafından dayanak programlarının organize edilmesi gerekir. Ayrıyeten, gençlerin yaşlı bireylere aygıtların kullanımı konusunda yardım ettiği projeler hem yaşlı bireylerin teknolojiyi benimsemesine hem de jenerasyonlar ortasında toplumsal bağların güçlenmesine katkı sağlayabilir.” ihtarında bulundu.

Dijital teknolojinin, ömrün farklı evrelerinde bireyler için hem fırsatlar hem de zorluklar sunduğunu kaydeden Şendil, paydaşların, bu fırsatları maksimize etmek ve riskleri minimize etmek için istikrarlı, erişilebilir ve emele uygun stratejiler geliştirmeleri gerektiğini ve bu uğraşların, ömür kalitesini artıran ve herkes için daha kapsayıcı dijital tahliller sunan bir geleceğin kapılarını aralayabileceğine dikkati çekti.

Kaynak: AA / Enes Ege – İktisat