Dışişleri Bakanı Fidan: “(Gazze) Omuz omuza hareket etmemiz gerekiyor”

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Malezya Başbakanı Enver İbrahim‘in Gazze, Filistin ve Mescid-i Aksa’nın savunulması konusundaki tavrını yakinen gördüklerini vurgulayarak, “Zulme uğrayan Filistinlilerle ilgili olarak ve işgal edilmiş olan Filistin topraklarıyla ilgili olarak sesini yükselttiğini biliyoruz ve daima yakinen takip ediyoruz. Bu manada çok daha yakın bir işbirliği gerçekleştirmemiz gerekiyor. Omuz omuza hareket etmemiz gerekiyor. Zira şayet bu tıp bir barbarlık karşısında bir ortaya gelmezsek, bir gün gelip bu bizi de bulabilir” dedi.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, ASEAN 58. Dışişleri Bakanları Toplantısı vesilesiyle bulunduğu Malezya’da Bernama televizyonuna röportaj verdi. “The Nation: Diplomatic Dispatch” programında Danial Rahman’ın sorularını yanıtlayan Dışişleri Bakanı Fidan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Malezya Başbakanı Enver İbrahim ortasındaki kardeşlik ilgisine yönelik soruya, “Malezya ve Türkiye ortasındaki münasebetler tarihi olarak son derece güçlü, sağlam bağlantılardır. ve iki millet ortasında kırılamayacak bağlar var. Kültüre, tarihe ve inancımıza dayanan, bunlar bizi bir ortaya getiriyor. Fakat şu kademede bu periyodun insanları olarak bu güçlü bağlarımızı kullanmak, iş birliğimizi çağdaş vakte daha yakın bir biçimde taşımak bizim vazifemiz. Bunu siyaset, ticaret, güvenlik, teknoloji, eğitim, toplumsal etkileşim ve her alanda yapmalıyız. Doğal ki başkanlar ortası diplomasi son derece değerli. Başkanlarımız çok yakın dostluk bağlantılarına sahipler ve bu yakın bağlardan kaynaklanan güçlü bağları var. Bizler de dışişleri bakanları olarak bundan nitekim faydalanıyoruz, bu yakın alakadan yararlanıyoruz. Zira onların yakın bağlantısı bizim için çok değerli bir temel sağlıyor gündemimizi ilerletmek ve birlikte hareket etmek açısından” yanıtını verdi

Tarihi açıdan bakıldığında Türkiye ve Malezya başkanları her vakit karşılıklı yakın münasebetleri olan önderler olduklarına dikkat çeken Fidan, “Gerçek manada söz etmek istediğim ise şu. Bakanlar ve öteki kurumların başında olan bireyler olarak da, bunu biz de mevcut bağlantılarımızı geliştirmek için kullanıyoruz” dedi.

“Birlikte hareket edebileceğimiz birçok alan var”

Fidan, teknoloji, ticaret ve savunma sanayi üzere alanlarda 2 ülke bağlarını güçlendirmeye ait soruyu şöyle yanıtladı:

“Bu alanları geliştirmek nitekim çok ağır bir çalışma gerektiriyor. ve bizim de son birkaç yıldır yapmaya çalıştığımız bu. Zira kimi şeyler vakit zaman hakikaten varmış üzere kabul edilerek hareket ediliyor. Ancak yakından baktığınızda, hakikaten bu yakın bağlantılardan gereğince yararlanıyor muyuz, bundan faydalanıyor muyuz? Bu soruyu sorduğumuzda şunu gördük: Hayır. Yapmamız gereken çok şey var ve iki ülke ortasında, devlet ortasında iş birliğini geliştirmek açısından yapılabilecek çok şey var. Bu nedenle daha yakından baktığımızda teknoloji, ticaret, savunma sanayi ve eğitim alanlarında yapabileceğimiz, birlikte hareket edebileceğimiz birçok alan var. Şu anda ticaret hacmimiz aslında hiçbir halde bizim dostluğumuzu yansıtmayan bir düzeyde. 5 milyar Amerikan dolarını yeni geçtik ve en yakın amacımız aslında 10 milyar Amerikan doları olacaktır. Bu alan bizim çok ağır çalıştığımız bir alan. Savunma sanayi yeniden kıymetli bir alan. Olağan ki bunlar ikili bağlantılarımız fakat birebir vakitte çok ağır global ve bölgesel konular var birlikte görüştüğümüz, hareket ettiğimiz. Bölgesel mevzularla ilgili ASEAN bizim için son derece kıymetli bir platform. İşte bugün burada bulunmamın sebebi bu. ASEAN tepesine bu nedenle katılıyorum. Malezya’nın mesken sahipliği yaptığı bu doruğa. ASEAN bizim için son derece değerli bir coğrafya. Malezya da çok kıymetli bir ülke, ASEAN üyesi olarak. ve bizim birlikte çalışmamız ve ilgilerimizi bu çerçevede geliştirmemiz çok değerli. Lakin alışılmış ki global manada, mesela şu anda Gazze‘de devam eden soykırım üzere daha dikkatli baktığımız, Ortadoğu’da ve Müslüman dünyada olan konulara daha dikkatli bakmamız gerekiyor.”

“10 milyar dolar gayesine ulaşmamız gerekiyor”

Türkiye ile Malezya ortasında 10 milyar dolar ticaret maksadı ve bunun için belirlenen takvime ait bir soru alan Dışişleri Bakanı Fidan, “Eğer Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı tanıyorsanız tek bir vakit çizelgesi vardır, o da dün. Yani bugün bile değil. Yani bu 10 milyar dolara dün ulaşmış olmalıydık Cumhurbaşkanı Erdoğan’a nazaran. Bu bize durumun ne kadar acil olduğunu gösteriyor ve bizim bunu geliştirmemiz için ve ticareti artırmamız için ne kadar uygun bir ortam olduğunu ortaya koyuyor. Natürel ki bu manada yapmamız gereken şeyler var. Yatırımcılarımızın ve iş adamlarımızın farkındalığını artırmalıyız her iki tarafta. Bizim de yapmaya çalıştığımız bu. ve yeniden yalnızca iş etrafları değil, birebir vakitte hükümetler ortası angajmanın gerekli olduğu noktalar var, ticaret ve yatırım açısından. Bilhassa teknoloji ve mikroelektronik. Malezya’nın bu manada çok kıymetli bir rekabetçi avantajı var. Bizim bilhassa de üstünde durduğumuz nokta bu ve bundan faydalanmak istiyoruz. Savunma endüstrimiz ve savunma sanayi şirketlerimizin bilhassa de büyük skaladaki şirketlerimizin buradaki fırsatlardan yararlanmak istediklerini biliyorum. Özellikle teknolojik iş birliği açısından bu değerli bir alan ve güç de öyle” diye konuştu.

İki ülkenin hem yenilenebilir güç hem de klâsik güç kaynakları konusunda iş birliği yapabileceğine işaret eden Fidan, “Sizde ‘Petronas’ var, bizde de olağan ki kamu kuruluşları var bu alanda çalışan. Bu şirketlerin birlikte üçüncü ülkelerde yapabileceği çok şey olduğunu düşünüyorum” tabirlerini kullandı.

“Türkiye ile ASEAN ortasında tarihte hiçbir sorun olmadı”

Türkiye’nin ASEAN doruğundaki gündemi ve bölgeye yönelik planlarına ait soruya karşılığında Fidan, “Evet, burada çok büyük bir gündemimiz var. ve ASEAN ile ilgili kıymetli bir gündem var önümüzde ve ASEAN bölgesiyle ilgili de değerli gündem unsurları var. Vakit zaman milletlerarasında farklı alaka kategorileri olabiliyor. Mesela vakit zaman sorunlu münasebetler olabiliyor. Coğrafya ve tarih kaynaklı birtakım kaygılar olabiliyor. Lakin ASEAN bölgesiyle ve Türkiye ile ASEAN ortasında tarihte hiçbir sorun olmadı. Türkiye’nin de ASEAN ülkeleriyle rastgele bir sorunu olmadı. Bu çok büyük bir fırsat veriyor bize, olumlu bir gündemi ilerletmek için” dedi.

Fidan, “Bugün burada bulunmamızın sebebi, olağan ki her iki taraf için de fırsatları ortaya çıkarmak. Birbirimizi nasıl tamamlayabiliriz ekonomik manada, siyasi manada, teknolojik manada ve farklı alanlarda. Bunu ortaya koymak. Bu nedenle çok düzgün bir fırsat olduğunu düşünüyorum. Her iki tarafın da ticaret üstünde, teknoloji üstünde çalışabilecekleri, yatırım üzerinde çalışabilecekleri bilhassa de Türk iş adamları ve yatırımcılar, bilhassa de son birkaç yılda angajmanlarını ve ASEAN ülkelerindeki yatırımlarını artırıyorlar. Bu bizim için çok kıymetli bir artı. Bunun tam karşıtı de geçerli. ve yeniden halklar ortasındaki hareket, toplumsal etkileşim, yani turizm, her iki taraf ortasında şu anda turizm çok büyük bir patlama yaşıyor. Türkler bilhassa ASEAN bölgesindeki ülkelere seyahat etmek için büyük bir ilgi gösteriyorlar. Bu bölgeyi tanımaya çalışıyorlar zira çok uzun bir vakit Avrupa’ya seyahat ettiler. Lakin şu anda ASEAN ülkelerindeki bölgeleri yine tanımaya çalışıyorlar ve yeniden ASEAN ülkelerinden şahıslar de Türkiye’ye turist olarak geliyorlar. Birçok öğrenci olduğunu görüyoruz yeniden Türkiye’den ASEAN’a ve ASEAN’dan Türkiye’ye bir etkileşim var bu manada da. Bunlar nitekim heyecan verici alanlar ve çok büyük bir umut veriyor bize” diye konuştu.

“ASEAN bölgesi ile yüzde 100 olumlu bir gündemimiz var”

“Gazze konusunda omuz omuza hareket etmemiz gerekiyor”

Türkiye ve Malezya’nın Gazze‘deki soykırım konusundaki ortak tasalarını nasıl somut faaliyetlere dönüştürebilecekleri istikametindeki soruya Fidan, “Maalesef Gazze‘de devam eden soykırım nitekim içimizi yakan bir gelişme ve hiçbir vakit unutamayacağımız olaylar. Çok acı olaylar yaşanıyor hepimiz için. ve insanlık açısından çok büyük bir başarısızlık genel olarak. Fakat tıpkı vakitte bilhassa de Müslümanlar için büyük bir başarısızlık. Ümmetin kıymetli bir modülü olarak Malezya, Türkiye ve başka ülkeler üzere, natürel ki bu manada Gazze konusunda belirli sorumluluklara sahip” cevabını verdi.

Malezya Başbakanı Enver İbrahim’in Gazze, Filistin ve Mescid-i Aksa’nın savunulması konusundaki tavrını yakinen gördüklerini vurgulayan Fidan, “Zulme uğrayan Filistinlilerle ilgili olarak ve işgal edilmiş olan Filistin topraklarıyla ilgili olarak sesini yükselttiğini biliyoruz ve daima yakinen takip ediyoruz. Bu manada çok daha yakın bir iş birliği gerçekleştirmemiz gerekiyor. Omuz omuza hareket etmemiz gerekiyor. Zira şayet bu cins bir barbarlık karşısında bir ortaya gelmezsek, bir gün gelip bu bizi de bulabilir” diye konuştu.

“Gazze’de olanların devam etmesine müsaade veremeyiz”

Bu bağlamda birlik içinde hareket etmenin ve İsrail’e koordine baskı uygulamanın çok değerli olduğuna vurgu yapan Fidan, “Bu insani yardım konusunda bilhassa. Zira iki milyon Gazze sakini şu anda esir alınmış durumda ve Gazze güya bir toplama kampı üzere. İkinci Dünya Savaşı’ndan kalma bir toplama kampını andırıyor. Buradaki Filistin halkı taammüden aç bırakılıyor ve kuvvetli şartlara maruz bırakılıyor. Bütün bunlar hepimizin gözü önünde gerçekleşiyor. Bunun devam etmesine müsaade veremeyiz. Burada tarihin yanlışsız tarafında yer alırsak, bence kimin ne yaptığı, kimin ne söylediği değerli değil. Zira biz burada yanlışsız durumu savunuyoruz” dedi.

Türkiye’nin arabuluculuk çalışmalarına da değinen Fidan, “Belli gündemleri daha ön plana çıkarmak açısından Batılı ülkeler ve bilhassa Amerika Birleşik Devletleri ile ilgili olarak, diplomasi çok değerli bir rol oynuyor diye düşünüyorum. Bilhassa Lider Trump’la bağlar açısından bakıldığında bizim tecrübemiz şu. Açık ve dürüst bir diyalog sürdürdüğünüzde Trump yönetimiyle birlikte yapabileceğiniz çok şey var. Bizim Türkiye olarak tecrübemiz bunu gösteriyor. Bildiğiniz üzere Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da sağlam münasebetleri var Lider Trump’la” diye konuştu.

“Başka ülkelerle meselelerimiz açısından da çok sofistike arabuluculuk teknolojilerini uygulamaya çalışıyoruz”

Türkiye’nin bulunduğu bölgenin kendisine has özellikleri prestijiyle diplomasi ve arabuluculuk teşebbüslerinin bir seçenek değil mecburilik olduğunu söz eden Fidan, “Çünkü ya çatışacaksınız ya da bir arabuluculuk gerçekleşecek. Bu manada arabuluculuk yalnızca bizim çıkarımıza değil lakin birebir vakitte bölgede mesuliyet sahibi bir ülke olarak bizim bölgesel manada da bir sorumluluğumuz bu. ve tekrar Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın dış siyasetinin, dış siyaset vizyonunun kıymetli bir modülü. Hasebiyle biz arabuluculuk faaliyetlerine katkıda bulunmaya çalışıyoruz. Gazze’de ateşkesle ilgili görüşmelere katkıda bulunmaya çalışıyoruz. Tekrar İsrail-İran Savaşı sürecinde çok katkımız oldu. Şu anda Ukrayna’da devam eden çatışma konusunda Rusya-Ukrayna ortasında elimizden geleni yapmaya çalışıyoruz. Kafkaslar’da, Afrika’da çok katkımız oldu ve şu anda sessizce devam ettiğimiz öbür ülkelerdeki arabuluculuk süreçleri de var. Vakit zaman bu mevzuların hassasiyeti nedeniyle çok da açıktan yürütmüyorsunuz bunu. Arabuluculuk çok kıymetli bir diplomasi aracı. Ben askeri manada misyon yaptığımda ve istihbarata vazife yaptığımda daima şunu söylerdim. Şayet diplomatlar işlerini daha âlâ yapsaydı, istihbarat ve askeri alana çok daha az yük kalırdı. Dolayısıyla Dışişleri Bakanı olduğumda kendime şunu söyledim. İşte artık bunu test etme vakti. Zira çok uzun vakit istihbarat alanında çalıştığımda diplomatların işlerini daha âlâ yapmaları gerektiğini söylüyordum. Yaparlarsa bizim işimiz daha azalır diyordum. Artık yapmaya çalıştığım bu. Arabuluculuk konusunda çok ağır çalışmaya çalışıyorum. Zira şayet arabuluculukta başarısız olursanız, bu durumda askeri tahlil ve öteki alanlara yük daha fazla kayıyor. Yani yalnızca üçüncü taraf müdahaleler değil, birebir vakitte diğer ülkelerle sıkıntılarımız açısından da çok sofistike arabuluculuk teknolojilerini uygulamaya çalışıyoruz ve diplomatik araçları kullanmaya çalışıyoruz taraflar ortasında. Bizim için kendi meselelerimize, bölgede kendi meselelerimize bakabilmek açısından çok aslında sorunlu bir bölgedeyiz. Bilhassa de ülkemizin doğusuna baktığımızda Suriye, Irak, İran ve bu ülkelerin hepsinin hem ülke içinde, hem ülke dışında ve hatta global manada sorunları oldu ve çok karmaşık bir dizi sorun bu bölgede yaşanıyor. ve bütün bunların da natürel ki Türkiye’nin üstünde tesirleri oluyor. Hasebiyle evvel belirlemeniz, incelemeniz ve spesifik kimi diplomatik metodolojileri kullanmanız lazım her tıp sorun için. Münasebetiyle bu stratejiyi uygulamaya başlamanız gerekiyor. ve burada maksat, öncelikle bütün mevcut sıkıntılara diplomatik tahlilleri bulabilmek. Bunu yapabilmek için de şeffaf olmanız gerekiyor. Öteki tarafa bir sempati duymanız gerekiyor ve Cumhurbaşkanımız daima şunu söylüyor; her tahlilin kesinlikle kazan kazan tahlil olması gerekiyor. Her vakit yalnızca kendinizi düşünemezsiniz. Diplomasi gerçekleştirdiğinizde tıpkı vakitte öbür tarafın çıkarlarına da odaklanmanız gerekiyor. Aksi takdirde bu gerçek bir tahlil ve diplomasi olamaz” dedi.

“Uluslararası sistem, herkese eşit ve adil davranılan bir sistem haline gelmeli”

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Dünya beşten büyüktür” prensibi çerçevesinde ASEAN nezdinde neler yapılabileceği tarafındaki soruya Fidan, “ASEAN söz ettiğiniz üzere, öncelikle bütüncül bir siyaset oluşturmalı. Yani bu kırılmış milletlerarası sistemi ıslahata tabi tutmak için. Gereğince uyumlu değil miyiz? Evet, uyumlusunuz lakin tahminen birçok hususta uyumluyken şu anda bunu memleketler arası kuruluşların ıslahatına odaklamanız gerekiyor. Zira tabiatınız itibariyle alışılmış ki bölgesel kalkınma mevzuları, ticarete odaklanmış durumdasınız. Bu harika fakat daha büyük tabloya baktığımızda şu anda içinde bulunduğumuz sistem, içinde bulunduğumuz dünya sahiden varoluşsal sorunlar yaşıyor ve bu varoluşsal sorunlar biz nerede olursak olalım, bizi gelip buluyor. İster Asya-Pasifik’te olalım, ister Çin’de olalım, ister diğer bir bölgede, Ortadoğu’da, Avrupa’da, Afrika’da olalım. Münasebetiyle bir sorun olduğunda memleketler arası sistem içerisinde bu kesinlikle herkesi berbat tarafta etkiliyor bir yahut diğer biçimde. Hasebiyle bizim ortak sorumluluğumuz nedir? Bir görüş oluşturmamız gerekiyor ve bu sorunla baş edebilmemiz gerekiyor bu görüş çerçevesinde” sözlerini kullandı.

Fidan, “Bildiğiniz üzere bu memleketler arası sistem İkinci Dünya Savaşı’ndan çabucak sonra kurgulanmış bir sistem. O devirde yalnızca 55 ulus devlet vardı. Şu anda 193 sanırım en son Birleşmiş Milletlere kayıt yapılan sayı. 193 ulus devlet. Şu anda bu ulus devletlere baktığımızda bir kısmı çok küçüktü aşikâr basamaklarda lakin şu anda çok uzman ulus devletler haline geliyorlar ve tesirlerini kullanıyorlar. Bunlara ilaveten ulus devletlere ilaveten büyük şirketlerin de yükselişte olduğunu görüyoruz. Yani klâsik manada değil, ancak birebir vakitte büyük teknoloji firmalarını görüyoruz. ve büyük teknoloji dediğimiz vakit bunun ardında büyük mali kaynaklar var. ve bir de natürel ki farklı çeşitlerde teknolojik ihtilaller var. Yani mevcut memleketler arası sistemin kurgulanmasından sonra sanırım 3 ya da 4 birbirini takip eden teknolojik ihtilal yaşadık. Transistörlerin bulunması ve yeniden kapalı devreler, yapay zeka, kuantum, internet, dijitalleşme. Bütün bunlar aslında tarihi hızlandırıyor. Şu anda çok karmaşık bir matris var önümüzde ve bu matris içerisinde sorunu net bir biçimde tanımlamamız gerekiyor ve insanlık olarak bu yapısal probleme bir tahlil getirmemiz gerekiyor. Maalesef mevcut sorunun kökenine indiğinizde zihniyeti aslında değiştirmemiz gerekiyor. Şayet niyetiniz bir egemenlik kurmak ise, memleketler arası sistem üzerinde hükümran olmak istiyorsanız ve yalnızca kendiniz için bir ortam hazırlamaya çalışıyorsanız bu öteki bir gündem. Ancak şayet sizin niyetiniz ve siyasetiniz memleketler arası sistemin herkese eşit ve adil davrandığı bir sistem haline gelmesini sağlamaksa, kimsenin geride kalmadığı bir sistem hazırlamaksa o vakit sistem diğerlerine da yardımcı olabiliyor” dedi.

Dışişleri Bakanı Fidan, “Maalesef her memleketler arası sisteme baktığımızda tarih boyunca geliştirilen bütün milletlerarası sistem yapılarına baktığımızda, bu yapıların kazananlar, zafer kazanan taraflar tarafından kurgulandığını görüyoruz. Hasebiyle doğal olarak bu sistemler, bu zafer kazanan tarafların çıkarlarına hizmet ediyor. Fakat bunu her gördüğümüzde, bu sistemlerin kısıtlı bir raf ömrü olduğunu görüyoruz. Yani burada tarihten kimi dersler çıkarmak lazım. Yani, bu tarihi kavşakta insanlığın olgunluk düzeyini gösterebilmek gerekiyor” diye konuştu.

“Mevcut sistemle devam etmekte ısrarcı olursak, büyük bir kriz yaşayacağız”

Uluslararası sistemin daha adil bir formda nasıl şekillendirilebileceği ve geleceğin nasıl kurgulanabileceği tarafındaki soruya Fidan, “Bu bizim aslında Türkiye olarak tahlilini aradığımız soru. Bizim dış siyaset misyonumuzun temeli. O denli bir memleketler arası sistem kurgulamak istiyoruz ki herkese eşit ve adil bir biçimde davransın. Bilhassa de geride bırakılanları dikkate alsın. Bu nedenle burada açık ve dürüst bir müzakere başlatmak lazım. Mevcut sistem içerisinde kimsenin rekabetçi avantajından vazgeçmek istemediğini görüyoruz. Gerek veto yetkisi olsun, gerek Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nda bir daimi üye olsunlar, bunlar güya onlara baştan verilmiş haklar üzere görünüyor ve kimse bundan vazgeçmek istemiyor. Lakin bu haklar da milletlerarası toplumun geri kalanının çıkarının aleyhine hareket ediyor. Benim endişem şu. Dürüst olmak gerekirse endişem şu. Şayet biz tarihten bir ders çıkarmazsak, maalesef yeni bir milletlerarası sistem kurgulamak için çok büyük bir çatışma yaşamak zorundayız üzere geliyor. Lakin insanlık olarak tarihten bir ders çıkarmış olmamız lazım. Bu yanılgıyı tekrarlamamamız gerekiyor. Şayet mevcut memleketler arası sistemle devam etme konusunda ısrarcı olursak, bu çıkar istikrarıyla devam etmekte ve bu güç istikrarıyla devam etmekte ısrarcı olursak, açık olan şu, büyük bir kriz yaşayacağız. Biz halihazırda aslında büyük krizler yaşamaya başladık. Mesela Ukrayna’daki savaşa bakın ya da Gazze, Orta Doğu’da yaşadıklarımıza bakın. Hasebiyle bu büsbütün vakit ve gelişmelerin göstereceği bir şey. Büyük bir tansiyon olmadan aslında hepimizin bir aklı var, mantığı var. Biz bunun geliyor olduğunu görüyoruz. Hasebiyle daha evvel söz ettiğimiz üzere ahlak da olması gerekiyor ve ahlakın akılla, faziletle birlikte hareket etmesi ve paylaşmamızın gerektiğini kabul etmemiz gerekiyor” dedi.

“Dünyanın farklı bölgelerinde yaşıyoruz ancak tıpkı pahalara sahibiz”

Türkiye ve Malezya’nın global barış ve güvenlik açısından hangi bedelleri teşvik edebilecekleri tarafındaki soruyu Fidan, “Aslında bence çok fazla ortak bedel var. Tarihimiz, inancımız, kültürümüz, halklarımız ve coğrafyamız. Zira dünyanın farklı bölgelerinde yaşıyoruz lakin tıpkı pahalara sahibiz. Bunun çok manası var. Bu şu demek. Şayet biz büyük bir sinerji oluşturabilirsek ve bir platform oluşturabilirsek bu hususlara değinmek için ve insanlık için bir olumlu gündem geliştirebilirsek, bu aslında diğer ortakları, öbür ülkeleri, diğer kurumları da çekebilir. Bu zati oluyor. Bunun çok resmi kalıplı bir yaklaşım olması gerekmiyor. Başkanlarımız, toplumlarımız, halklarımız bir fırsat bulduklarında çabucak omuz omuza yan yana geliyorlar. Zira çağdaş dünyada, dünya birçok fırsat tanıyor bize angajman açısından farklı düzeyde. Bir ülke, farklı kurumlarla etkileşim içerisinde, farklı aktörlerle, farklı şahıslarla etkileşime giriyor. Münasebetiyle herkes herkesle aslında bir etkileşim içerisinde. Münasebetiyle bu karmaşık bir ortam hazırlıyor. Daha evvel de belirttiğim üzere. Lakin bu kalabalık içerisinde her vakit net bir işaret var Türkiye ve Malezya ortasında. O da şu: Bu bir tarihi bağ, bölgesel bir bağ ve daha evvel de belirttiğim üzere bundan faydalanmalıyız” halinde yanıtladı. – KUALA LUMPUR

About The Author

admin

See author's posts