İklim Kanun teklifi TBMM’de kabul edildi

TBMM Genel Şurası’nda İklim Kanun Teklifi kabul edildi.

TBMM Genel Şurası’nda yapılan görüşmelerin akabinde İklim Kanun Teklifi kabul edilerek maddeleşti. Yeşil büyüme vizyonu ve net sıfır emisyon gayesi doğrultusunda iklim değişikliğiyle çabayı amaçlayan Kanun, iklim değişikliği ile gayrette temel olan sera gazı emisyonlarının azaltılması ve iklim değişikliğine ahenk faaliyetlerini, planlama ve uygulama araçlarını, gelirleri, müsaade ve kontrol ile bunlara ait yasal ve kurumsal çerçevenin metot ve asıllarını kapsıyor.

İklim değişikliği ile çabada, Türkiye’nin ortak ama farklılaştırılmış sorumluluklar ve izafî kabiliyetler unsuru dikkate alınarak, eşitlik, iklim adaleti, ihtiyatlılık, iştirak, entegrasyon, sürdürülebilirlik, şeffaflık, adil geçiş ve ilerleme yaklaşımları temel alınacak.

Kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve hukuksal şahıslar, bu Kanun doğrultusunda kamu faydası gözetilerek alınacak önlemlere ve düzenlemelere müddetinde uymakla ve bunları uygulamakla yükümlü olacak.

Ulusal Katkı Beyanında, net sıfır emisyon gayesi doğrultusunda ülkenin kalkınma öncelikleri ve özel şartları göz önünde bulundurulur ve bu çerçevede tedbirler alınacak.

Sera gazı emisyonlarının azaltımı ve iklim değişikliğine ahenk faaliyetlerine ait ilerlemeler yıllık bazda Başkanlıkça izlenecek. Bu Kanun kapsamında gerekli görülen önlemlerin alınması emeliyle vazife alanı dahilinde; kurumlararası uyumu sağlamak, faaliyetleri ve standartları belirlemek, gelişmeleri izlemek, karbon fiyatlandırmasına ait piyasaya dayalı sistemleri düzenlemekle Başkanlık yetkili olacak.

Kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve hükmî bireyler; kendi yetki ve sorumlulukları çerçevesinde plan ve projeler yapacak, yaptıracak, uygulayacak, destekleyecek ve iş birliği yapacak.

Sera gazı emisyonları, Ulusal Katkı Beyanı, net sıfır emisyon gayesi ve Başkanlık tarafından yayımlanan yahut güncellenen strateji ve aksiyon planları doğrultusunda azaltılacak.

Ulusal Katkı Beyanında sektörel bazda belirtilen sera gazı emisyonlarının azaltım faaliyetleri, ilgili kurum ve kuruluşlara mevzuatla verilen vazife ve sorumluluklar dahilinde gerçekleştirilecek.

Ulusal Katkı Beyanı, net sıfır emisyon gayesi ve Başkanlık tarafından yayımlanan yahut güncellenen strateji ve aksiyon planları doğrultusunda; ilgili kurum ve kuruluşlarca iklim değişikliği ile alakalı mevcut yahut muhtemel kayıp ve ziyanları önlemeye, riskleri en aza indirmeye yahut fırsatlardan yararlanmaya yönelik ahenk faaliyetleri gerçekleştirilecek.

Kurum ve kuruluşlarca hazırlanan plan, program, strateji, aksiyon planı ve sair siyaset evraklarında; yeşil büyüme vizyonu ve net sıfır emisyon maksadı kapsamında iklim değişikliği ile çabaya yönelik Başkanlık tarafından yayımlanan strateji ve aksiyon planları ile bu Kanunda belirlenen asıllar dikkate alınacak. İklim değişikliği strateji ve hareket planları; sera gazı emisyonlarının azaltımı ve iklim değişikliğine ahenk faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi emeliyle Başkanlık uyumunda, ilgili kurum ve kuruluşların iş birliği ile dönemsel olarak ulusal ölçekte hazırlanacak, uygulanacak, uygulaması izlenecek, pahalandırılacak ve gerektiğinde ulusal yahut bölgesel ölçekte güncellenecek.

Kurum ve kuruluşlarca iklim değişikliği ile çaba maksadıyla yapılacak faaliyetler ve yatırımlar için; iklim finansmanı ve iklim değişikliğiyle uğraş teşviki kaynaklarının geliştirilmesi, kullanılması, sigorta araçlarının geliştirilmesi, yeşil ve sürdürülebilir sermaye piyasası araçlarının, banka finansmanının ve başka finansman araçlarının teşvik edilmesi temel olacak.

Kanun kapsamında Emisyon Ticaret Sisteminin(ETS) kurulacak ve ulusal tahsisat planlaması hazırlanacak. Piyasa işletmecisi ETS piyasasını işletir. ETS kapsamında asılları yönetmelikle belirlenen direkt sera gazı emisyonlarına neden olan faaliyetleri yürüten işletmelerin, bu faaliyetleri gerçekleştirebilmesi için Başkanlıktan sera gazı emisyon müsaadesi alması zorunl olacak.

Karbon Piyasası Kurulu kurulacak. Bakan başkanlığında; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığını, Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığını, Hazine ve Maliye Bakanlığını, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını, Ticaret Bakanlığını, Tarım ve Orman Bakanlığını, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığını temsilen birer bakan yardımcısı, Strateji ve Bütçe Lider Yardımcısı, Sermaye Piyasası Kurulu Lideri, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Lideri ve İklim Değişikliği Liderinden oluşacak.

Türkiye’nin yeşil dönüşümünü ve iklim değişikliği ile gayretini desteklemek maksadıyla; sera gazı emisyonlarının azaltımı yahut iklim değişikliğine ahenk potansiyeli yüksek olan iklim dostu yatırımlar ile yeşil büyümenin gerektirdiği araştırma, geliştirme ve sektörel teknolojik dönüşüm gereksiniminin karşılanmasına katkı sağlayan faaliyetlerin ve bu kapsamda uygulamaya konulan sistemlerin desteklenmesi esas olacak.

Karbon Piyasası Kurulu kararları doğrultusunda; ETS kapsamındaki dallar başta olmak üzere bu Kanunda yer alan uygulamalara yönelik stratejik öncelikli dallarda faaliyet gösteren hukukî şahıslar ile kamu kurum ve kuruluşlarının yeşil dönüşüm, iklim değişikliği ile çaba ve adil geçiş takviyelerini kullanması yahut kullanımının teşvik edilmesi için uygun düzenekler oluşturulacak.

Sera gazı emisyonlarının takibine ait yasaklara yahut sınırlamalara alışılmamış olarak; a) Doğrulanmış sera gazı emisyonu raporunu mühleti içerisinde sunmayanlara, 500 bin Türk lirasından 5 milyon Türk lirasına kadar idari para cezası verilecek. ETS kapsamında olan işletmelere cezalar iki kat olarak uygulanacak.

Ozon katmanını incelten hususları kullanan, ithal eden, ticaretini yapan ve piyasaya arz edenlere 2 milyon 500 bin Türk lirası, ozon katmanını incelten unsurları içeren eserlere yahut ekipmana bakım, tamirat ve servis maksatlı hizmet veren gerçek ve hükmî şahıslara 250 bin Türk lirası, ozon katmanını incelten hususları içeren eserlerin yahut ekipmanın etiketlenmesi kararlarına uymayanlara 120 bin Türk Lirası idari para cezası verilecek.

Florlu sera gazlarına ait yöntem ve temellere, yasaklara yahut sınırlamalara muhalif olarak; Florlu sera gazlarını kullanan, ticaretini yapan ve piyasaya arz edenlere 2 milyon 500 bin Türk lirası idari para cezası verilir ve 3 aydan 6 aya kadar Hidroflorokarbon Denetim Dokümanı verilmez. Hidroflorokarbonları kotasız ve kotayı aşan ölçülerde ithal edenlere bir milyon Türk lirası idari para cezası verilir ve takip eden yıl kotayı aşan ölçü oranında kotasında kesintiye gidilecek.

Kanunda yer alan yükümlülüklerin yerine getirilmemesinden kaynaklı olarak idari yaptırıma bağlanan fiillere ait denetleme yetkisi Başkanlığa ilişkin olacak. Yerinde inceleme ve kontrol yapılması gereken durumlarda, gerekli görülmesi halinde denetleme, Başkanlığın ilgili birimleri ile iş birliği içerisinde Başkanlık ismine Bakanlık taşra teşkilatı tarafından yerine getirilecek. – ANKARA

About The Author