İnsansız hava araçları için tasarlanan “hedef tespit” modülüne NATO’dan ödül

Türk akademisyenler, arıların savunma stratejisinden ilham alarak geliştirdikleri ve insansız hava araçlarına yönelik akın sonrası amacın pozisyonunu tahlil edip istihbari bilgi veren yapay zeka takviyeli modül ile NATO’dan ödül aldı.

Dünyadaki birçok ülkenin savunma endüstrisine yönelik yatırımları artarken, bilhassa İHA’ların ülkelere sağladığı katkıların ön plana çıkmasıyla bu araçların muharebe meydanlarındaki kıymeti de gün geçtikçe artıyor.

Bu yıl NATO tarafından savunma ve güvenlik alanlarında çift kullanımlı ileri teknoloji tahlillerini teşvik etmek gayesiyle DIANA programı kapsamında düzenlenen “Innovation Hackathon 2025” yarışına ittifak ülkelerden 80’den fazla firma katıldı.

ODTÜ TEKNOKENT’te kurulan “Skytech Robotik Teknolojileri” firması ile yarışa katılan ODTÜ Bilgisayar Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi ve Robotik ve Yapay Zeka Teknolojileri Araştırma ve Uygulama Merkezi (ROMER) Müdürü Doç. Dr. Erol Şahin ve Aksaray Üniversitesinden Dr. Öğretim Üyesi Veli Bakırcıoğlu, arıların savunma stratejisinden esinlenerek geliştirdikleri ve İHA’lara yönelik atak sonrası amacın yaklaşık pozisyonunu tahlil ederek istihbari bilgi veren yapay zeka takviyeli “STRIKE” isimli modül geliştirdi.

Gerçek vakitli bilgi sürece ve yapay zeka takviyeli tahlil yapabilen modül, katıldığı tatbikatı muvaffakiyetle tamamladı.

Türk akademisyenler, savaş alanlarında operasyonel farkındalık sağlamaya yönelik geliştirdikleri bu modülle, NATO’nun belirlediği askeri son kullanıcılar, dal ve akademiden uzmanlar ile inovasyon temsilcilerinden oluşan milletlerarası bir heyet tarafından birinci 10’a seçilerek mükafata kıymet görüldü.

Ayrıca firma, NATO’nun yürüttüğü, müttefik ülkelerde sivil ve askeri gayeli çift kullanımlı teknolojilerin geliştirilmesini destekleyen DIANA programına başvurması için teşvik edilirken, akademisyenler de İHA’lar ve ilgili teknolojilere ait araştırma faaliyetine katkı sunmaları için NATO Science and Technology Organization (STO) Information Systems Technology (IST) paneline davet edildi.

“Modül büsbütün drondan bağımsız olarak fonksiyon görüyor”

ODTÜ ROMER Müdürü Şahin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, NATO’nun savunmaya yönelik teknolojilerdeki inovasyonu artırmak için “Innovation Hackathon” müsabakası düzenlediğini, bu kapsamda 80 firmanın yer aldığını ve kurdukları firma ile birinci 10’a girerek ödül kazandıklarını söyledi.

Muharebe alanlarında dronların sık kullanıldığına ve çok kritik roller üstlendiğine işaret eden Şahin, lakin dronların en büyük zayıflıklarının yerden açılan ateşlere karşı çok kırılgan olduklarına dikkati çekti.

Dronların güvenliğini artırmak için bal arılarının kendilerini savunma sistemlerinden esinlenerek bir modül oluşturduklarını tabir eden Şahin, şu bilgileri verdi:

“Bir bal arısı temelinde bir insan için tehdit içermiyor, çok rahatlıkla öldürebilirsiniz. Fakat bal arısı sizi soktuğu vakit geride bıraktığı iğnenin üstünde ufak bir kesecik oluyor ve bunun içinde temelinde ‘alarm feromonları’ bulunuyor. Arı sizi soktuysa gaye olarak işaretleniyorsunuz ve öbür arılar üstünüze geliyor. Bu yüzden arı gördüğünüz vakit onu öldürmek ya da onu yok etmek yerine ondan kaçmayı tercih ediyorsunuz. Bizim burada yaptığımız da dronların üzerine ‘Strike’ dediğimiz bir modül geliştirdik ve bu modül büsbütün drondan bağımsız olarak fonksiyon görüyor.

Bu modülü dronun üstüne yapıştırdıktan sonra şayet yerden açılan bir ateş sonucunda vurulursa o anda alınan ivme bedellerinden kuvveti etkileyen merminin hangi istikametten ve hangi şiddetle geldiğini hesaplayabiliyoruz. Bunu hesapladıktan sonra dron yere düşse bile saldırganın pozisyonunu, daha sonra gelecek kuvvetlere, başka dronlara yayınlayabiliyorsunuz. Bu sayede dronu gönderdiğiniz vakit karşıdaki düşman iki ayrımda kalıyor. ya dronun kamerasından görülecek ya da şayet bunu mermiyle indirirse kendi yerini işaretlemiş olacak. Bu da dronların kullanım alanlarını ve yararlarını daha fazla artıracak.”

“Yatırım arama çalışmalarımız sürüyor”

Doç. Dr. Şahin, NATO’nun firmalara eserlerini geliştirmek için takviye verdiği DIANA programına da davet edildiklerini bildirdi.

Burada alacakları dayanak sayesinde birçok fonlama ve yatırımın kapısının aralanacağını belirten Şahin, “Türkiye’de şu anda bunun patent başvurusu yapıldı. Teknoloji hazırlık düzeyini biraz daha yükseltip eser haline getirme uğraşlarımız ve bunun için de yatırım arama çalışmalarımız sürüyor.” dedi.

Modülün eserlerden bağımsız olduğunu vurgulayan Şahin, “Dron üreten birçok firma vardır lakin bunların üzerine bu modül takıldığı vakit dronun caydırıcılığı daha fazla artacak. Münasebetiyle kendisi başka bir eser olarak rastgele bir şeyin üstüne konulabilir bir sistem olacak. Türkiye bunu kendisi kullanabileceği üzere öbür ülkelerden gelecek taleplere nazaran de bu modülü verebilecek bir düzeye gelecek diye umuyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.

Şahin, modülün farklı hava yahut kara araçlarına da entegre edilebildiğini kelamlarına ekledi.

“Doğruluk oranını yükseltmek için yapay zeka modeli ekledik”

Aksaray Üniversitesi Dr. Öğretim Üyesi Bakırcıoğlu da modülün TÜBİTAK takviyeli proje ile geliştirildiğini söyledi.

Dünyada otonom sistemlere yanlışsız bir trend olduğuna dikkati çeken Bakırcıoğlu, “Bizim sistemimiz bu otonom sistemlere güvenlik katmanı olarak onun yeteneğini geliştirecek yararlı yük diyebileceğimiz bir modül.” biçiminde konuştu.

Yarışmanın akabinde Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığının düzenlediği tatbikatta yer aldıklarını aktaran Bakırcıoğlu, şöyle konuştu:

“Katıldığımız tatbikatta canlı ateş altında modülümüz dronun üzerindeydi. Dron vurulduğunda hücumun geldiği istikameti ve pozisyonunu tespit edip bunu yayınlamaya başladı ve muvaffakiyetle bu tatbikattan geçti. Fakat dronun akının istikametini iddia ederken birkaç derecelik sapma tespit ettik. Daha sonra bu doğruluk oranını biraz daha yükseltmek için yapay zeka modeli ekleyip sensörlerden gelen bilgilerden saldırganın pozisyonunu tespit ediyoruz.”

About The Author

admin

See author's posts