Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) akademisyenlerince büsbütün otonom ve yapay zeka dayanaklı geliştirilen, kümeslerde erken ihtar ve teşhis süreçlerinde kullanılması planlanan Broiler Sıhhat Takip Robotu “BroBot”un testleri başladı.
ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları ve Teknolojileri Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyeleri Prof. Dr. Arda Aydın, Prof. Dr. Anıl Çay ve Prof. Dr. Habib Kocabıyık, 2 yıl evvel Çanakkale’nin köylerini dolaşarak kümes hayvanı üreticilerinin taleplerini dinledi.
Hastalıkların erken tespitiyle ilgili gelen talepler doğrultusunda, birinci evvel tavanda gezen bir sistem tasarlayan akademisyenler, yeni isteklerin akabinde TÜBİTAK takviyeli “BroBot”u TEKNOPARK’ta kurdukları FarmX Tarım Teknolojileri Firması çatısı altında geliştirdi.
Kümes içinde tam otonom olarak 7/24 hareket halinde, her metrekareyi tarayarak haritalama yapabilen “BroBot”, üzerindeki sensörlerle çok sayıda bilgiyi alıp anında bulut bilgi tabana aktarabiliyor, farklı kaynaklarda ve bilgi bankalarında saklayabiliyor.
Kümes hayvanları ortasında rastgele bir sorun tespit ettiğinde, bunu anlık olarak çiftlik sahibine, veterinere ya da bakıcıya bildirebilen, son derece hassas sisteme sahip “BroBot”, hastalığı tespit ettikten sonra yayılmasını engellemek için üzerindeki ilaçlama sistemiyle anında müdahalede bulunarak o bölgedeki tavuklara lokal olarak ilaçlama yapabiliyor, meyyit tavuğu kümes dışına çıkarıyor.
Piliçlerin istenilen seviyede hareketlendirilmesini sağlayan yapay zeka takviyeli robotla, kümeslerde daima tarama yapılarak sürü sıhhatinin korunması ve kümes başına 3-4 tona kadar verimliliğin artırılması hedefleniyor.
Akademisyenler, “BroBot”un işleyişiyle ilgili çalışmalara, Dümrek köyündeki tavuk üretim çiftliklerinde devam ediyor.
Şimdiden onlarca talep var
ÇOMÜ Rektörü Prof. Dr. Cüneyt Erenoğlu, AA muhabirine, Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Kısmındaki akademisyenlerin, teknolojiyi ve yapay zekayı kullanarak bir model geliştirdiğini aktardı.
Bu robotun, kümesin içini modelleyebildiğini, kümes hayvanlarının beden ısılarını ölçebildiğini, riskli bir durum varsa kısa ileti yoluyla üreticiye bilgi verdiğini aktaran Erenoğlu, robotun birebir vakitte insan müdahalesi gerekmeden meyyit hayvanı ortamdan uzaklaştırdığını söyledi.
Üniversite olarak birinci önceliklerinin bilimi alana indirmek, üreticinin muhtaçlığına nazaran bilim yapmak olduğunu belirten Erenoğlu, BroBot’a şimdiden onlarca talebin olduğunu lisana getirerek, robotun üreticilere güzel olmasını diledi.
“Endüstriyel dizayna geçtiğimizde çok daha farklı bir biçim alacak”
Projeyi geliştiren akademisyenlerden ÇOMÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Arda Aydın da 20-30 bin hayvanın bulunduğu ortamda rastgele bir pilicin hastalandığını tespit etmenin çok sıkıntı olduğunu, çiftçilerin bunu ya hayvanın beden sıcaklığını elleriyle ölçerek ya da 4-5 bin hayvanın hareketsiz kaldığını gözlemlediklerinde anladığını söyledi.
Kümesteki mikrop riskinin azaltılması talebiyle TÜBİTAK dayanaklı yerde ilerleyen “BroBot”u geliştirdiklerini anlatan Aydın, şu bilgileri aktardı:
“Şu an geldiğimiz noktada BroBot’un prototipini çıkartmış durumdayız. Natürel ki şimdi kavram yahut fikir ispatı noktasında. Şimdi tam olarak endüstriyel tasarım kısmına geçmedik. Endüstriyel dizayna geçtiğimizde çok daha farklı bir form alacak. Ülkemizde muadili ve rakibi olmayan, ÇOMÜ akademisyenleri ve kesimdeki üreticilerin işbirliğiyle Çanakkale’de üretilmiş olan bir prototipten bahsediyoruz. Yurt dışı rakipleri var elbette ama yurt dışı rakiplerinde de olmayan kimi özellikler robotumuzda mevcut.”
Aydın, “BroBot”un kümes içinde sorun tespit ettiği bölgeye anında dezenfeksiyon uygulayarak, hastalığın yayılımını engellediğini vurguladı.
“AB’nin münasebet olarak önümüze koyduğu birçok sorun de ortadan kalkacak”
Kümes denemelerinin devam edeceğini anlatan Aydın, “Daha evvel tavuksuz ortamlarda denemeler yapıldı, tavuklu ortamlardaki denemeler devam edecek. BroBot ile ilgili kimi amaçlarımız var. Örneğin literatür bilgisi bize bir pilice günde 4 grama kadar kilo aldırabileceğini söylüyor. Biz bunun ispatını da yapmak istiyoruz. Bu, 20 binlik bir tesiste yaklaşık 3-4 ton fazla et demek.” ifadesini kullandı.
Aydın, Avrupa Birliği ülkelerine beyaz et ihracatına da değinerek, “Her yıl ülkemize gelip denetliyorlar ve birtakım münasebetler koyuyorlar. Bu münasebetlerden bir tanesi de hayvanların sıhhat takvimin kâfi seviyede olmadığı. Olağan ki bu münasebetleri politik sebeple olabiliyor. Geliştirmiş olduğumuz robotun ülke çapında kullanılabilir olması durumunda, hastalıklar çok erken tespit edilecek ve ilaç kullanımı azalacak. AB’nin münasebet olarak önümüze koyduğu birçok sorun de ortadan kalkacak. 600 milyon dolarlık bir ihracat kapısının açılmasından bahsediyoruz. Onun için şu anda büyük bir heyecanla çalışmalarımız devam ediyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Üretici Yakup Grup da robotun, bakıcıların fark etmediği hasta tavukları fark edebildiğini, bu biçimde hastalığın yayılmasının önleneceğini, vefatlar azalacağı için ekonomik manada da katkı sağlayacağını belirtti.
Takım, robotun kümesteki tavukların hareket etmesini sağlamasının, 7/24 takipte olmasının ve üreticiyi kısa bildiriyle bilgilendirmesinin işlerini kolaylaştıracağını lisana getirdi.
About The Author
More Stories
Fransa’da X Platformu ve Yöneticilerine Dış Müdahale Soruşturması
Gaziantep’te Akıllı Meyve Zerzevat Hali İnşası
Kuşadası’nda Yunusların Harika Gösterisi