Ukrayna, Rusya saldırısını nasıl planladı, nasıl gerçekleştirdi?

Hayret verici yaratıcılıkta bir ataktı. Daha evvel eşi gibisi görülmemiş, geniş kapsamlı ve hazırlığı 18 ay süren bir akın.

1 Haziran’da Ukrayna’ya ilişkin 100’den fazla silahlı insansız hava aracı (SİHA) Rusya’nın içlerindeki hava üslerini vurdu ve nükleer silah taşıma kapasitesine sahip uzun menzilli bombardıman uçakları amaç alındı.

“Örümcek Ağı” ismi verilen operasyonun kapsamı, Rusya’nın farklı bölgelerinden patlama haberleri gelmesiyle netleşti. Kuzeyde kutup dairesinin üzerindeki Murmansk’tan, doğuda da Ukrayna’dan 8 bin kilometre uzaklıktaki Amur bölgesine kadar…

Rusya Savunma Bakanlığı, ülkenin beş bölgesinde, Murmansk, İrkutsk, İvanovo, Ryazan ve Amur’a hücumlar olduğunu teyit etti.

Fakat yalnızca Murmansk ve İrkutsk’ta uçakların hasar aldığını, başka bölgelerde akınların püskürtüldüğünü savundular.

Saldırıdan kısa mühlet sonra yayımlanan fotoğraflarda Ukrayna Güvenlik Servisi’nin (SBU) başı Vasil Maliuk, Rusya’nın bahsettiği yerlerin açıkça seçildiği hava üslerini gösteren uydu haritasına bakarken görülüyordu.

Operasyon

Maliuk SİHA’ların kamyonların ardına yerleştirilen ahşap kabinlerin içinde Rusya’ya kaçak yollardan sokulduğunu ve uzaktan açılabilen çatılarının altına saklandığını söyledi.

Görünüşe bakılırsa, kamyonlar hava üslerinin yakınlarındaki noktalara ne taşıdığından haberi olmayan şoförler tarafından götürüldü. Sonra da SİHA’lar maksatlara gönderildi.

İnternette dolaşan görüntülerde SİHA’lar kamyonlardan birinin çatısından kalkarken görülüyor. Rus devlet televizyonu Ria Novosti’ye konuşan bir kamyon sürücüsü kendisinin ve öbür şoförlerin kamyondan kalkan SİHA’ları taş atarak düşürmeye çalıştığını anlattı.

Güvenlik güçleriyle ilişkileriyle tanınan Rus Telegram kanalı Baza’nın duyurduğu teyit edilmemiş bilgilere nazaran, SİHA’ların kalktığı kamyonların şoförleri daima emsal bir kıssa anlattı. Bir iş insanı ahşap kabinlerin Rusya içindeki çeşitli noktalara taşınması için kendilerini tutmuştu.

Bazı şoförler de telefonda kamyonu nereye park edeceklerine dair ek talimat aldıklarını ve park ettiklerinde kamyondan SİHA’lar yükselmeye başladığında donup kaldıklarını söyledi.

Operasyonu bizzat yöneten Ukrayna lideri Volodimir Zelenskiy, Pazar gecesi toplumsal medyada yaptığı açıklamada 117 SİHA’nın kullanıldığı akına hazırlığın “bir yıl, altı ay ve dokuz gün sürdüğünü” söyledi.

Zelenskiy ayrıyeten, maksat alınan yerlerden birinin Rus Güvenlik Servisi FSB’nin ofislerinin çabucak yanında olduğunu belirtti.

Rusya, taarruzla ilgili birtakım zanlıları tutukladığını söyledi fakat Zelenskiy operasyonda yer alan herkesin “Rus topraklarından çıktığını ve şu anda inançta olduklarını” savundu.

İrkutsk bölgesindeki Ust-Kut kentinin mahallî yöneticileri daha sonra sildikleri bir Telegram paylaşımında, Belaya hava üssüne atakla kontaklı Ukrayna doğumlu 37 yaşındaki bir kişinin arandığını duyurdu.

SİHA’lar

SBU’nun paylaştığı fotoğraflarda, bir depodaki ahşap kabinlerin içine ihtimamla dizilmiş, siyah SİHA’lar görülüyor. Rus askeri bloggerları deponun Chelyabinsk’te olduğunu belirledi.

İngiltere’de yaşayan SİHA uzmanı Dr. Steve Wright, Rus uçaklarını vurmakta kullanılan SİHA’ların görece yüksek ölçüde patlayıcı taşıyan kolay, dört pervaneli araçlar olduğunu söyledi.

Wright’a nazaran bu hücum “çok sıradışı” kılan da Rusya’ya sokulabilmeleri ve uzaktan yönetilebilmeleri. Wright bunun için uydu ya da internet üzerinden bir temas kurulmuş olabileceğini belirtti. Zelenskiy de kalkan 117 SİHA’nın her birini başka bir operatörün yönetim ettiğini anlattı.

Dr. Wright ayrıca SİHA’ların büyük ihtimalle global yer belirleme sistemi kullanarak uçtuğunu ve Rusların elektronik engelleme sistemlerinin SİHA’nın uzaktan elle yönetim edilmesiyle aşılmış olabileceğini söz etti.

Kiev, SİHA’ların nereden temin edildiğini açıklamadı, ancak savaşın başlangıcından bu yana Ukrayna SİHA üretiminde çok faal hale geldi. Bu operasyonda kullanılan SİHA’ların Ukrayna’da imal edilmiş olması mümkün.

Hedefler

Zelenskiy görüntü iletisinde “Rusya’nın çok somut kayıpları var” dedi.

Ukrayna’ya nazaran 41 stratejik bombardıman uçağı vuruldu ve “en az” 13’ü yok edildi. Moskova ise birtakım uçakların hasar gördüğünü söylemekle birlikte rastgele bir uçak kaybını teyit etmedi.

BBC’nin teyit ettiği görüntülerde, Murmansk’taki Olenegorsk hava üssü ve İrkutsk’taki Belaya hava üssünde hasarlı uçaklar görülüyor.

Saldırıda maksat alınan ve füze taşıyabilen strateşik bombardıman uçaklarının Tu-95, Tu-22 ve Tu-160’lar olduğu düşünülüyor. Bu uçakların tamiri sıkıntı olacak zira üretilmiyorlar ve yerlerine yenilerini koymak da imkansız.

Capella Space’in paylaştığı uydu fotoğraflarında, Belaya hava üssünde en az dört ağır hasarlı ya da yok edilmiş Rus uzun menzilli bombardıman uçağı görülüyor. Bu tıpkı vakitte Ukrayna SİHA’larının çektiği Tu-95 bombardıman uçaklarıyla da örtüşüyor.

SBU’nun başı Vasil Malyuk “Savaş kanunlarına ve geleneklerine nazaran, tam manasıyla legal gayelere, askeri havaalanlarına ve huzurlu kentlerimizi bombalayan uçaklara yöneldik” dedi.

Tu-95 bombardıman uçaklarının daha geçen hafta Ukrayna’da kapsamlı bir Kh-101 füzesi saldırısı düzenledikleri belirtiliyor. Her bombardıman uçağı sekiz güdümlü füze ve füzelerin her biri 400 kilo tartısında savaş başlığı taşıyabiliyor.

A-50 casus uçaklarının da maksat alındığı belirtiliyor. Bunlar, hem Rusya’nın Ukrayna füzelerine pürüz olabilmesi hem de kendi akınlarını düzenleyebilmesi ismine pahalı uçaklar.

Rusya’nın kaç A-50 uçağı olduğu bilinmiyor lakin Şubat 2024’ta askeri istihbarat başkanı Kirrilo Budanov sekiz uçak olduğunu söylemişti. Dolayısıya rastgele bir hasar ya da kayıp, Moskova’ya ağır bir darbe olabilir.

SBU, toplumsal medyada Örümcek Ağı operasyonunun Rusya’ya 7 milyar dolara mal olduğunu sav etti.

Rus devlet medyası hücumlar konusunda sessi kalırken, haber programları bölgesel yetkililerin açıklamalarını aktarmakla yetindi. Pazartesi sabahı ise atakla ilgili bütün bilgiler bültenlerden çıkmıştı.

Katkıda bulunanlar Kumar Malhotra, Tom Spencer, Richard Irvine-Brown, Paul Brown ve Benedict Garman

About The Author

admin

See author's posts