Uzmanlardan gençleri gaye alan “Key Drop”a ait ailelere ihtarlar

Uzmanlar, dijital oyunlarla entegre biçimde çalışarak çocuk ve genç kullanıcıları “rastgele kasa açma yoluyla kazanç” vaadiyle sisteme çeken “Key Drop” üzere platformlara karşı aileleri uyarıyor.

Türkiye’de son günlerde kimi yayıncıların, yurt dışı merkezli global çaptaki “Key Drop” isimli dijital platformlardaki oyunlar üzerinden takipçilerini kumara teşvik ettiği gerekçesiyle soruşturmalar başlatılırken, İsimli Bilişim Uzmanı Prof. Dr. Ali Murat Kırık ve Bilişim Hukuku Derneği Başkanı Kürşat Ergün, AA muhabirine, bu mevzuyla ilgili teknik ve hukuksal değerlendirmelerde bulundu.

Prof. Dr. Kırık, Key Drop’un oyuncuların rastgele oyun içi birtakım eşya kazanabileceği sanal kasa açma sitelerinden biri olduğunu söyledi.

Bu platformların ekseriyetle “Steam” üzere oyun ekosistemlerine entegre çalıştığını lakin bağımsız formda faaliyet gösterdiğini aktaran Kırık, “Kullanıcı, gerçek para karşılığında ‘anahtar’ ya da kredi alır ve bu krediyle bir ‘kasa’ açar. İçinden çıkacak ödül büsbütün talihe bağlıdır. Kullanıcı şayet şanslıysa kıymetli eşya kazanabilir lakin birden fazla vakit daha düşük pahada eşyayla karşılaşılır.” dedi.

Kırık, bu çeşit sistemlerin talihe dayalı oldukları için kumar kategorisine girdiklerine dikkati çekerek, “Bahis ise ekseriyetle bir spor ya da olay sonucu üzerine para yatırmakla alakalıdır. Key Drop üzere sitelerde bir sonucu kestirim etmiyorsunuz, yalnızca para verip rastgele bir sonuç alıyorsunuz. Bu da kumarın temel tarifidir. Fakat birçok ülkenin yasal sisteminde bu siteler gri alanda kalır zira ‘ Oyun içi eşya kazanılıyor, para değil.’ denilerek kontrolden kaçılabiliyor.” tabirlerini kullandı.

“Bu siteler, açılan kasalardan kazanılan item’lerin kıymetinden çok daha fazlasını kullanıcıdan topladığı için önemli kar elde eder.” diyen Prof. Dr. Kırık, “Yani 10 dolarlık bir kasadan ekseriyetle 2-3 dolarlık eser çıkar. Kullanıcılar birden fazla vakit kredi kartı, PayPal, kripto para ya da Steam cüzdan kodlarıyla para yatırıyor. Çekim süreçleri ise ya direkt yapılmıyor ya da sırf eser takasıyla sonlu kalıyor. Bu da kullanıcıyı sitede tutarak daha fazla harcama yapmasına neden oluyor.” biçiminde konuştu.

“Gençlerde bağımlılık riski doğuruyor”

Kırık, Key Drop üzere platformların oyunlaştırma üzerine kurulu sistemler olduğuna vurgu yaparak, “Renkli kutular, sürükleyici animasyonlar, vakitli teklifler ve çıkar illüzyonu kullanıcıda dopamin salınımını tetikliyor. Tıpkı bir slot makinesi üzere kazanma anı heyecanı yaratılıyor ve bu tekrar tekrar yaşanmak isteniyor. ‘Bir dahakine daha düzgünü çıkacak.’ kanısıyla kullanıcı kendini denetim edemez hale gelebiliyor. Bu da bilhassa gençlerde bağımlılık riskini doğuruyor.” değerlendirmesinde bulundu.

Bu sitelerin gaye kitlesinin çoklukla 12-25 yaş ortası oyuncular olduğunu aktaran Kırık, bilhassa ergenlik çağındaki çocukların hem oyunlara olan ilgileri hem de toplumsal medyada gördükleri içeriklerle bu sitelere yönlendirildiğine işaret etti.

Kırık, YouTube ve Twitch yayıncılarının sponsorlu görüntülerle bu sistemleri tanıttığını belirterek, “Bazen yaş sonuna uymadan ‘bedava kasa kodları’ dağıtılıyor. Bu da çocukların ilgisini çekiyor ve onları siteye yönlendiriyor. Denetimsizlik burada büyük açık doğuruyor.” dedi.

Ailelerin birinci yapması gereken şeyin, çocuklarının oynadığı oyunları ve bu oyunlara entegre siteleri takip etmek olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Kırık, “Bilgisayar ve taşınabilir aygıtlara ebeveyn kontrolü yazılımları kurulmalı. Bilhassa DNS filtreleme ya da inançlı mod eklentileriyle bu çeşit sitelere erişim engellenebilir. Okullar da bilişim laboratuvarlarında bu tıp alan isimlerini engelleyen güvenlik duvarları kullanmalı. Ayrıyeten, dijital farkındalık eğitimleri verilmeli; çocuklara bu sistemlerin ne kadar tehlikeli olduğu anlatılmalı. Yalnızca teknik değil, şuur seviyesinde de tedbir alınmalı.” ikazlarında bulundu.

“Yasa dışı bahsi özendirme kapsamında değerlendirilebilir”

Kürşat Ergün ise şu an dünya üzerinde en fazla oynanan oyunlardan birinin “CS: GO” olduğunu, bu oyunda karakterin kullandığı eşyayı değiştirmek, geliştirmek, satmak ya da takas etmek için Key Drop platformuna girip üye olarak para yatırılması gerektiğini söyledi.

Yatırılan para karşılığında buradan kasa ya da sanal eşya alındığını aktaran Ergün, “Açılan kasalardan çıkan sanal eşya ise büsbütün rastgele formda yerleştirilmiştir. Yani kasalardan kıymetsiz, çok fazla bulunan ya da bedelli, ender bulunan eşya çıkabilmektedir. Çıkan eşya da yeniden bu platform üzerinden takas yapılabilmekte ya da satılabilmektedir.” dedi.

Ergün, oyun platformlarında yayın yapan bir kısım yayıncıların bu platformların sponsorluğunda çekilişler gerçekleştirdiğini belirterek, şöyle devam etti:

“Yayıncılar, izleyicilerine ve takipçilerine, Key Drop platformuna muhakkak fiyat yatırmaları karşılığında, verilecek kodlar kullanılarak, sistemin de kendilerine aşikâr fiyat tanımlayacağını belirtmekte ve ellerinde bulunan az eşyadan kimilerini bu formda Key Drop’a kaydolan veyahut kutu açılımı yaptıranlara çekilişle ikram edeceklerini belirtmektedirler. Bu haliyle de ülkemizde müsaadeli yapılması gereken çekiliş faaliyeti müsaadesiz ve yasa dışı olarak yapılmakta, Key Drop sistemine kaydolan ve para yatıranların sayısı artmaktadır. Bu da yasa dışı bahsi özendirme kapsamında kıymetlendirilebilir.”

Ergün, çocukların bu sistemlerden korunması için ailelere ve okul idarelerine şu tavsiyelerde bulundu:

“Bu noktada ebeveynler, çocuklarının oyun oynayacağı saatleri ve oyunları belirlemeli ve kurallar koymalıdır. Oyun oynanan aygıtlar ortak alanda bulundurulmalı, ebeveynler tarafından izlenebilmelidir. Ebeveynler, çocukları bağımlılık yaratabilecek ve bahis görünümlü oyunlardan uzak tutmalıdır. Ebeveynler ve okul idareleri, çocukları çevirim içi oyunlar dışında çeşitli aktivitelere yönlendirmeli, bu manada etkinlikler düzenlemelidir. Ebeveynler ve okul idareleri, ziyanlı oyun sitelerine erişimi inançlı internet kapsamında sınırlandırmalıdır.”

About The Author

admin

See author's posts