Temmuz 10, 2025

Yapay zeka çalışacak, ulaştırma ve haberleşmede “devrim” olacak

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, büyük data ve yapay zeka teknolojilerinin, gelecekte daha da yaygınlaşacağını ve hayatın her alanını etkileyeceğini belirterek, "Hedefimiz ulaştırma ve haberleşmenin tüm katmanlarında dijital dünyanın avantajlarını kullanmak, büyük data ve...

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, büyük data ve yapay zeka teknolojilerinin, gelecekte daha da yaygınlaşacağını ve hayatın her alanını etkileyeceğini belirterek, “Hedefimiz ulaştırma ve haberleşmenin tüm katmanlarında dijital dünyanın avantajlarını kullanmak, büyük data ve yapay zekadan faydalanarak, bu alanda ihtilal niteliğinde çalışmalar yaparak hizmetler sunmak.” dedi.

Uraloğlu, AA muhabirine, Bilgi Teknolojileri ve Bağlantı Kurumunun (BTK), Büyük Bilgi ve Yapay Zeka Araştırma Raporu’nu kıymetlendirdi.

Raporla büyük data ve yapay zeka teknolojilerinin yararlarını, risklerini kıymetlendirerek, geleceğe yönelik bir plan oluşturmanın amaçlandığını anlatan Uraloğlu, bu kapsamda kelam konusu teknolojinin, toplum ve iş dünyası üzerine tesirlerinin ele alındığını söyledi.

Uraloğlu, büyük bilgi ve yapay zekanın, hayatın her alanında değerlendirmesinin artık bir mecburilik haline geldiğine dikkati çekerek, “Yapay zeka elektronik haberleşme, sıhhat, finans, tüketici bağlantıları idaresi, üretim, ulaşım, tarım, ticaret, eğitim, güç ve insan kaynakları bölümlerinin potansiyel kullanım alanlarında karşımıza çıkıyor. Bizde Bakanlığımızla alakalı alanlarda, yapay zekayı en üst seviyede kullanmak için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Yapay zekayı, ulaşımın bütün modlarında kullanıyoruz ve bunu artırmayı hedefliyoruz. Örnek vermek gerekirse, yapay zekanın havacılığa getirdiği en büyük değişim otonom uçuş sistemleri oldu, sistem sayesinde pilot kusurları en aza iniyor.” diye konuştu.

Türkiye’deki büyük bilgi ve yapay zeka uygulama örnekleri

Yüksek oranda birbirine bağımlı olan büyük bilgi ve yapay zekanın, tıpkı vakitte birbirini tamamladığına işaret eden Uraloğlu, Türkiye’deki büyük bilgi ve yapay zeka uygulama örneklerine ait şu değerlendirmelerde bulundu:

“Türkiye, büyük data ve yapay zeka teknolojilerinin sunduğu fırsatları kıymetlendirmek ve kullanımını çeşitli bölümlerde yaygınlaştırmak için kıymetli adımlar atıyor. Şu anda, havalimanlarından kara yollarına, tünellerden baz istasyonlarına, e-Devlet’ten kargoya kadar çeşitli alanlarda yapay zekadan yararlanıyoruz. Otomatik Tren Muayene İstasyonu (OTMİ) Sistemi, yapay zekayla entegre ediliyor. Otomatik tren muayene istasyonlarında yapay zeka algoritmaları, toplanan büyük datayı kıymetlendirerek, muhtemel arızaları daha oluşmadan tespit ediyor ve bakım gruplarına önleyici müdahaleler için erken ihtarlar gönderiyor. Gayemiz ulaştırma ve haberleşmenin tüm katmanlarında, dijital dünyanın avantajlarını kullanmak, büyük bilgi ve yapay zekadan faydalanarak, bu alanda ihtilal niteliğinde çalışmalar yaparak, hizmetler sunmak.”

Uraloğlu, büyük datanın dijitalleşmenin hızlanmasıyla birlikte, her geçen gün daha da değer kazandığının altını çizerek, internetin yaygınlaşması, taşınabilir aygıtların kullanımı ve objelerin interneti üzere teknolojilerin gelişmesiyle çok ölçüde bilgi üretildiğini vurguladı. Bu dataların işlenmesinin ve tahlil edilmesinin, işletmeler ve kurumlar için büyük fırsatlar sunduğuna değinen Uraloğlu, büyük bilgi analitiği sayesinde, müşteri davranışlarının daha âlâ anlaşıldığını, daha faal pazarlama stratejileri geliştirildiğini ve operasyonel verimliliğin arttığını bildirdi.

Yapay zekanın ise insan zekasını taklit eden bilgisayar sistemlerinin geliştirilmesini hedefleyen bir alan olduğu aktaran Uraloğlu, “Makine öğrenmesi ve derin öğrenme üzere teknikler sayesinde, yapay zeka sistemleri büyük bilgi kümelerini tahlil ederek, karmaşık sorunları çözebiliyor ve iddialarda bulunabiliyor. Yapay zeka uygulamaları, sıhhat hizmetlerinden finansa, üretimden ulaşıma kadar birçok kesimde kullanılıyor.” tabirini kullandı.

“İnsanlık faydasına olacak halde ilerleme sağlanmalı”

Uraloğlu, yapay zeka algoritmalarının, büyük bilgi kümelerini tahlil ederek, manalı bilgiler elde etmek için kullanılabildiğini, bu sayede işletmeler ve kurumların bilgiye dayalı daha şuurlu kararlar alabilir hale geldiğini anlattı.

Büyük data ve yapay zeka kullanımı ve geliştirilmesinin, insanlık faydasına olacak biçimde ilerlemenin sağlanması açısından büyük ehemmiyet taşıdığına ve birtakım etik meseleleri da beraberinde getirdiğine dikkati çeken Uraloğlu, bilhassa bilgi saklılığı, önyargı ve ayrımcılık, hesap verebilirlik ve insan denetimi üzere bahislerin titizlikle ele alınması gerektiğini vurguladı.

Uraloğlu, büyük data ve yapay zeka teknolojilerinin, gelecekte daha da yaygınlaşacağını ve hayatın her alanını etkileyeceğine işaret ederek, “6 temel unsurumuz var, data okuryazarlığını geliştirmek, etik çerçeve oluşturmak, insan odaklı yaklaşım, şeffaflık ve hesap verebilirlik, kapsayıcı inovasyon ve memleketler arası işbirliği. Büyük data ve yapay zeka alanlarındaki teknolojilerden sonuna kadar yararlanarak sistematik, süratli bir ulaştırma ve haberleşme alanı oluşturuyoruz.” biçiminde konuştu.

“Kapsayıcı bir inovasyon yaklaşımını benimsiyoruz”

Yapay zekanın, yalnızca teknik bir dönüşüm değil, ekonomik ve toplumsal boyutlarıyla global sahnede tartışılan stratejik bir alan olduğunu lisana getiren Uraloğlu, kelam konusu teknolojilerin, potansiyel yararlarından yararlanmak ve muhtemel risklerini en aza indirmek için dikkate alınması gerekenler hakkında şunları kaydetti:

“Büyük bilgi ve yapay zeka teknolojilerinin, toplum tarafından daha uygun anlaşılması ve kullanılması için data okuryazarlığı eğitimlerine ehemmiyet veriyoruz. Bu teknolojilerin etik kullanımını sağlamak için ulusal ve milletlerarası seviyede etik çerçeveler oluşturuyoruz ve düzenleyici düzenekler geliştiriyoruz. Yapay zeka sistemleri geliştirilirken ve kullanılırken, insan odaklı bir yaklaşım benimsiyoruz ve insan denetimini her vakit ön planda tutuyoruz. Yapay zeka sistemlerinin karar alma süreçlerinin şeffaf olması ve hesap verebilirliğin sağlanmasının, itimat tesis etmek açısından değerli olduğunu düşünüyoruz. Büyük data ve yapay zeka teknolojilerinin geliştirilmesi ve uygulanması süreçlerinde tüm paydaşlarla çalışıyoruz, kapsayıcı bir inovasyon yaklaşımını benimsiyoruz. Bu teknolojilerin global ölçekte yönetilmesi ve düzenlenmesi için milletlerarası işbirliği ve bilgi paylaşımı teşvik edilmesini önemsiyoruz. Büyük data ve yapay zeka teknolojilerinin sunduğu fırsatlardan yararlanmak ve potansiyel risklerini en aza indirmek, insanlığın ortak sorumluluğunda. Bu teknolojilerin etik ve sorumlu bir halde kullanılması, daha adil, sürdürülebilir ve müreffeh bir gelecek inşa etmek için kritik ehemmiyete sahip.”

Kaynak: AA / Ayşe Böcüoğlu Bodur – İktisat

About The Author