Temmuz 9, 2025

11. Nükleer Santraller Doruğu başladı

Güç ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Nükleer Enerji ve Memleketler arası Projeler Genel Müdür Vekili Salih Sarı, gerekli kaideler sağlanırsa gelecek yıl sonuna kadar Sinop ve Trakya'da yapılacak nükleer santraller için milletlerarası mutabakatların imzalanmasının planlandığını bildirdi.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Nükleer Enerji ve Milletlerarası Projeler Genel Müdür Vekili Salih Sarı, gerekli kaideler sağlanırsa gelecek yıl sonuna kadar Sinop ve Trakya’da yapılacak nükleer santraller için milletlerarası mutabakatların imzalanmasının planlandığını bildirdi.

Enerji ve Olağan Kaynaklar Bakanlığının dayanaklarıyla Ankara Sanayi Odası (ASO) ve Nükleer Sanayi Derneği (NSD) işbirliğinde düzenlenen ve Anadolu Ajansının Küresel Bağlantı Ortağı olduğu 11. Nükleer Santraller Doruğu’nun (NPPES) açılışı İstanbul’da gerçekleştirildi.

Açılışta konuşan Sarı, Türkiye’nin elektrik talebini karşılamak, dışa bağımlılığı azaltmak ve çevresel taahhütlerini yerine getirmek emeliyle, yenilenebilir güç yatırımları, güç verimliliği, yerli doğal gaz kaynakları ve nükleer enerjiyi içeren dört ayaklı güç stratejisinin uygulandığını tabir etti.

Sarı, 2053’e kadar Net Sıfır Emisyon amacına ulaşmak için yenilenebilir gücün yanı sıra kesintisiz, sağlam, etraf dostu güç kaynağı olarak nükleer güce de muhtaçlık duyulduğuna işaret ederek, “Şunu açıkça söyleyebiliriz ki nükleer güç bizim için bir seçenek değil mecburiyettir.” dedi.

Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) projesine de değinen Sarı, her biri 1200 megavat gücünde dört reaktörden oluşan ve toplamda 4 bin 800 megavat baz yük kapasitesine sahip santralin tüm ünitelerinde inşaat çalışmalarının eş vakitli olarak devam ettiğini söyledi.

Sarı, Akkuyu NGS projesinin rastgele bir münasebet gösterilmeksizin finansman ve tedarik zincirinde birçok engellemeyle karşı karşıya bırakıldığına dikkati çekerek, “Ancak şunu tabir etmek isterim ki bütün bu engellemelere karşın Akkuyu alanımızda yüzlerce Türk ve Rus şirket ve on binlerce emekçimiz durmaksızın çalışmalarına devam ediyor. Gayemiz Akkuyu NGS’nin dört ünitesinin 2028 yılı sonuna kadar kademeli olarak elektrik üretmeye başlamasıdır.” diye konuştu.

Akkuyu NGS’nin tam kapasite devreye girmesiyle yılda 35 milyar kilovatsaat elektrik üreterek ülkenin elektrik muhtaçlığının yüzde 10’unu karşılayacağını belirten Sarı, bu üretimle Türkiye’nin nükleer güçten en fazla elektrik üreten birinci 10 ülke ortasına gireceğini, bunun da Türkiye’nin nükleer lige güçlü adım attığının göstergesi olacağını tabir etti.

Sarı, Türkiye’nin global manada nükleer güç kapasitesini artırma kararlılığına da değinerek, şöyle devam etti:

“Bu bağlamda, nükleer güç alanındaki yatırımları teşvik ederek nükleer gücün üretimimizdeki hissesini artırmaya devam edeceğiz. 2053’e kadar 20 gigavat nükleer kapasiteye ulaşmayı hedefliyoruz. Bu doğrultuda, biri Sinop, başkası Trakya’da olmak üzere iki büyük nükleer santral projesini daha hayata geçirmek için çalışmalarımıza kararlılıkla devam ediyoruz. Şu an prestijiyle Sinop alanımızda gerekli saha etütlerini tamamladık, ilgili kurumlardan Çevresel Tesir Kıymetlendirme (ÇED) ve saha onaylarını aldık, teknoloji sahibi ülkeler ve şirketlerle de görüşmelerimizde değerli uzaklıklar kaydettik.

Sinop projemizde bu yıl sonuna kadar çok değerli gelişmeler bekliyoruz. Trakya alanımızda ise saha etütlerimize ve yeniden teknoloji sahibi ülkelerle görüşmelerimize süratle devam ediyoruz. Bu çalışmalarımız sonucunda, Sinop santralimizden 2035 yılından evvel, Trakya santralimizden ise 2035 yılından çabucak sonra birinci elektriği üretmeyi öngörüyoruz. Rekabetçi elektrik fiyatına sahip ve yerlileştirme amaçlarımızla uyumlu teklifler gelmesi durumunda önümüzdeki yıl sonuna kadar bu projeler için milletlerarası muahedeler imzalamayı planlıyoruz.”

Akkuyu projesinde bugüne kadar 300’den fazla Türk firmasının yer aldığını ve santralin inşasında kullanılan ekipman, materyal ve hizmetlerin yüzde 56’sının yani yaklaşık 8,5 milyar doları fiyatındaki kısmının yerli firmalar tarafından karşılandığını anlatan Sarı, “Burada edinilen tecrübelerle İngiltere, Mısır ve Macaristan’daki nükleer santral projelerinde de değerli işlere imza atılıyor. Bu, dünyada birinci defa nükleer santral kuran başka ülkelere kıyasla çok kıymetli bir muvaffakiyettir. Bu muvaffakiyet endüstrimiz ve insanımızın üstün çabalarının eseridir. Gayemiz bu başarıyı öteki nükleer santral projelerimizde çok daha yüksek düzeylere çıkarmaktır.” diye konuştu.

“Türkiye ile işbirliğimizi genişletme fırsatlarını görüşmeye açığız”

Akkuyu Nükleer AŞ Yönetim Kurulu Lideri ve Rosatom iştiraklerinden Rusatom Energy International Üst Yöneticisi (CEO) Anton Dedusenko ise Rusya Devlet Nükleer Güç Kuruluşu Rosatom’un yurt dışı işbirliklerine odaklandığını bildirdi.

Dedusenko, Akkuyu projesinin gerçek manada milletlerarası nitelik taşıdığını ve alandaki inşaat grubunun 10’dan fazla ülkeden gelen uzmanları bir ortaya getirdiğini belirtti.

Akkuyu NGS alanındaki çalışmaların aralıksız devam ettiğini aktaran Dedusenko, “1. Güç Ünitesi şu anda ön devreye alma etabında. Bu, ünitedeki tüm ana inşaat ve montaj çalışmalarının tamamlandığı ve temel bileşenler ile sistemlerin, elektrik üretimine büsbütün hazır hale gelmesi için test ve ayarlama süreçlerinden geçirildiği manasına geliyor.” tabirlerini kullandı.

Dedusenko, Türkiye’nin, yeni santral projeleri için gerekli altyapı ve yol haritasına sahip olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:

“Türkiye ile işbirliğimizi genişletme fırsatlarını görüşmeye açığız ve Türkiye’nin yeni NGS’ler inşa etme teşebbüsüne çok olumlu bakıyoruz. Türkiye’nin gereksinimlerine, teknolojik potansiyelimiz ve üretim kabiliyetlerimize dayalı çeşitli uygulama modelleri sunmaya hazırız. Gelecekteki NGS’ler için tedarikçi seçimi büsbütün Türk tarafının inisiyatifindedir ve bu projelerin her birinde seçilen tedarikçinin sadece teslimat yapabilmesi değil, tıpkı vakitte şartlar gerektirdiğinde ahenk sağlayabilmesi ve tahliller önerebilmesi hayati kıymet taşımaktadır.”

“Teknolojiye dayalı güçlü yerli sanayi altyapısı kurmayı amaçlıyoruz”

Etkinlikte konuşan, Ankara Sanayi Odası (ASO) Yönetim Kurulu Lideri Seyit Ardıç ise Türkiye’nin nükleer kapasitesini artırma gayesinin birebir vakitte yüksek teknolojiye dayalı üretimin, sanayi kümelenmelerinin ve yerli mühendislik kabiliyetinin gelişimini de içerdiğini lisana getirdi.

Ardıç, Türkiye’nin, bu stratejik yatırımlarla global güç dönüşümünün bir kesimi olmanın ötesine geçerek, bölgesel bir teknoloji ve tedarik merkezi haline gelmeyi hedeflediğinin altını çizdi.

Ankara Sanayi Odası olarak Türkiye’de birinci kere kurulan nükleer sanayi kümelenmesi NÜKSAK ile firmaların milletlerarası nükleer standartlara ulaşmaları için dayanak olduklarını kaydeden Ardıç, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Türkiye’de birinci defa nükleer kalite paslanmaz çelik AR-GE çalışması, eserlerin milletlerarası sertifikasyonu ve kritik iş muahedeleri bu proje ile hayata geçirildi. NÜKSAK’ın, Nükleer Düzenleme Kurumu tarafından verilen imalatçı onay evrakı süreçlerindeki takviyeleriyle birçok firmamız Akkuyu’da iş yapma fırsatı buldu. Bu başarıyı daha ileri taşımak ismine başlattığımız NÜKSAK-2 ile yeni bir periyoda giriyoruz. Artık maksadımız daha fazla firmayı bu stratejik kesime kazandırmak, nükleer alandaki bilgilendirme ve rehberlik çalışmalarımızı artırarak ekosistemi büyütmektir. NÜKSAK-2 ile birlikte yalnızca üretim değil, teknolojiye dayalı güçlü bir yerli sanayi altyapısı kurmayı amaçlıyoruz.”

Nükleer Sanayi Derneği (NSD) Başkanı Alikaan Çiftçi de bağımsız bir kuruluş olarak “gözlemci statüsü” ile hükümet dışı kuruluşlar listesine dahil edildiklerini, bu statüyle her yıl Viyana’da düzenlenen IAEA Genel Konferansı’na resmi iştirak hakkı kazandıklarını belirterek, “Bu gelişmeyle, dernek olarak Türkiye’nin yerli nükleer endüstrisini memleketler arası platformlarda temsil etme vazifemizi daha da güçlenerek sürdüreceğiz.” dedi.

Çiftçi, “Yenilenebilir güç kaynaklarıyla hibrit çalışabilen Küçük Modüler Reaktörler, sanayi bölgelerinden büyük data merkezlerine, hidrojen üretim tesislerinden elektriğe erişimin güç olduğu bölgelere kadar esnek ve ölçeklenebilir tahliller sunma potansiyeline sahiptir. Bu teknoloji, Türkiye’yi sadece güç üreten bir ülke değil, tıpkı vakitte nükleer teknoloji ve mühendislik ihraç eden bir aktör haline getirecektir.” tabirlerini kullandı.

Kaynak: AA / Handan Karı – İktisat

About The Author