Yapay Zeka Yatırımları Güç Bölümünü Üç Katına Çıkardı

Küresel güç piyasalarında geçen yıl yapay zekaya yapılan yatırım güç alanındaki teşebbüs yatırımlarını üçe katlayarak 84 milyar dolar oldu.

AA muhabirinin Milletlerarası Güç Ajansının (IEA) bu yıl 10’uncusunu yayımladığı Dünya Güç Yatırımları raporundan derlediği bilgilere nazaran, güç kesiminde maliyetlerin yükselmesi ve siyaset belirsizlikleri yatırım kararlarını etkilerken sermaye daha çok yapay zeka odaklı projelere yönelmeye başladı.

Şirketlerin güç AR-GE harcamaları ise 2020’den bu yana en düşük büyüme oranını gösterdi. Risk sermayesi yatırımları 2024’te 8 milyar dolar azaldı. Yüksek faiz oranları inovatif şirketlerde öz sermaye yatırımını daha az cazip hale getirdi.

Yavaşlamayan bir öteki alan ise yapay zeka oldu. Yapay zeka 2024’te, güçle ilgili risk sermayesi yatırımlarının yaklaşık 3 katına denk gelen 84 milyar dolarlık yatırım topladı.

Yapay zekaya olan ilgi, güç sistemi optimizasyonu ve güç inovasyonu için fırsatları da beraberinde getirdi.

Çinli şirketlerin global AR-GE hissesi Avrupa’yı geçti

Rapora nazaran, 2025 prestijiyle, merkezi Çin’de bulunan şirketler, global kurumsal güç AR-GE harcamalarında en büyük hisseye sahip hale geldi.

Çinli firmaların hissesi 2015’te yüzde 16 iken, 2025’te yüzde 38’e yükseldi. Bu oranla ülkedeki şirketler, yüzde 27 ile 2. sırada gelen Avrupalı firmaların önüne geçti.

Çin’de kamu ve özel kesim ortasındaki sonların daha belgisiz olması, güçle ilgili inovasyonlarda kamu ve özel AR-GE harcamalarının ahenk içinde yürütülmesine imkan sağlarken, Çin’in pak güç üretim zincirlerinde rekabet avantajı elde etmesine katkı sundu.

2015’te güç AR-GE bütçesi en yüksek 20 şirket ortasında çoğunlukla ABD ve Avrupa merkezli otomotiv ve petrol-gaz şirketleri bulunuyordu. O periyottaki istisnalar sadece Çin Devlet Elektrik Şebekesi (State Grid) ve PetroChina idi. Lakin 2024’e gelindiğinde bu listede dikkate paha değişiklikler yaşandı.

Çinli saf batarya üreticisi CATL listeye girdi, elektrikli araç odaklı 2 üretici olan BYD ve Tesla listeye dahil oldu. Elektrifikasyon için ekipman tedarik etmeye odaklanan Denso, Schneider Electric ve Robert Bosch üzere firmalar da listede yer aldı.

İlk 20’de kalan petrol ve gaz şirketleri ise Petrochina, Sinopec ve Saudi Aramco oldu.

Bu gelişmeler, Çinli firmaların güç teknolojileri alanında artan global tesirini ve bilhassa pak güç alanındaki rekabetçi pozisyonunu gözler önüne seriyor.

Enerji AR-GE alanında yalnızca yüzde 1 büyüme yaşandı

Şirketlerin güç teknolojilerine yönelik AR-GE harcamaları 2024’te besbelli formda yavaşladı. Kurumsal güç AR-GE harcamaları, sırf yüzde 1 oranında artarak son 10 yılın en düşük düzeylerinden birine geriledi. Bu düşük büyüme, Kovid 19 salgınının tesirli olduğu 2020 hariç tutulduğunda, kaydedilen en zayıf performans oldu.

Raporda, batarya, kömür, nükleer güç, yenilenebilir güç ve termik santral ekipmanları üzere kilit alanlarda faaliyet gösteren firmaların AR-GE yatırımlarını azalttığına dikkat çekildi. Yüksek sermaye maliyetleri ve bilinmeyen piyasa şartlarının, uzun vadeli ve riskli projelere yönelik iştahı düşürdüğü belirtiliyor.

Bu durum, bilhassa global pak güç dönüşümünün sürat kazanması gereken bir periyotta, özel dalın AR-GE motivasyonunda önemli bir kırılma yaşandığını gösteriyor ve güç dönüşümünün seyrinin, artık sadece kaynaklara değil, inovasyona yönelen sermayenin rotasına da bağlı olduğuna işaret ediyor.

About The Author

admin

See author's posts